trong hàng vạn chiến trận vô danh nào đó ở Miền Nam để lại một người vợ
khổ lụy không bao giờ nhận được chút tiền tử tuất của chồng mang trọng
bệnh chết theo luôn), tôi không thể làm ngơ như thế được. Tôi học được
một trong những bài học khốn nạn và chó đẻ năm còn đầu tiên trong đời tôi:
ngoại giao. Bởi họ nói chuyện liên tu bất tận bên tai tôi kia mà. Và câu
chuyện của họ thường thường rất giản dị và rất cù nhầy. Họ bàn chuyện làm
ăn cho khá hơn. Xong, họ nói chuyện tục tĩu. Xong, họ lại bàn chuyện làm
ăn. Xong, đến chiều tối họ nghe vọng cổ, tân nhạc ba xu thì nhạc giao du.
Và đến sáng họ ra cầu cá.
Về ở cái xóm Chuồng Ngựa này, tôi chỉ mang theo những đồ vật nào xét
ra nếu bất thình lình mất trộm vì lý do nào, tôi cũng sẽ không tiếc lắm. Giả
dụ như một đêm khuya âm thầm nào mò về nhà biết quân bất lương đã "tịch
biên" trọn cái gia tài lục cục lòn hòn yêu dấu của tôi, tôi cũng chỉ thở phào
ra một cái, mượn đỡ một tấm chăn, tấm màn (hay tấm quần cũng được – và
càng tốt) của hai cô cháu thợ dệt trải xuống nền đất, nằm ngủ đại một đêm
chờ sáng mai, không dại gì đi khai báo rầy rà mệt xác , bình tĩnh vác cái
thân chưa đời nào chịu lên quá 40 ký của tôi chuồn ra khỏi xóm. Như một
mai tôi cũng sẽ không cần thu xếp chi cả bình thản chuồn khỏi cuộc đời
này. Hay một buổi trưa nào đó trở về thấy khu xóm đã tiêu ra ma trong một
trận hỏa hoạn vì rủi ro hay do một âm mưu cực kỳ bất nhân được cả bàn tay
pháp luật che chở nào, tôi cũng đứng đó u hoài nhìn ngắm cảnh vật dâu biển
một tí rồi lại cũng tà tà bỏ đi không một lời ta thán. Không luyến tiếc, hay
cố gắng như thế, bởi coi đó chỉ là một biến thiên tất hữu như tản mây tan
tan tụ tụ trên biển trời vậy.
Cụ Tường đã mang trả lại cho tôi hai phần ba trái bầu non. Cụ đã nhân
nhượng cắt mất đi cái phần nhỏ nhất nhưng ngon nhất rồi. Tôi thản nhiên
coi như đó là một sự tất hữu trong cõi đời kỳ cục, đau thương và lạ lùng
này.
"Cám ơn cụ", tôi nói.
"Ơn với nghĩa mẹ gì cậu! Mai tôi giả mấy đồng bạc nhé.”
Tôi gật đầu đồng ý, coi như mất đứt đuôi thằng cuội rồi. Tôi nói sang
chuyện khác cho vui:
