đắn các cổ phiếu của mình, cũng khoái như khi đọc trong tác phẩm của
Saint–Simon, một trong những tác giả ưa thích của ông, “cơ học” của ngày,
thực đơn các bữa ăn của bà De Maintenon
hay thói hà tiện khôn ngoan và
phong cách cao sang của Lulli
. Trong chừng mực hạn hẹp mà sự vô tư đó
không phải là tuyệt đối, thì lý do khiến Swann muốn hưởng thụ niềm thích
thú mới này, đó là để có thể trong chốc lát di trú vào những phần hiếm hoi
của bản thân mà đến giờ hầu như vẫn còn xa lạ với tình yêu và nỗi buồn của
ông. Về mặt này, cái tư cách mà bà dì tôi gán cho ông, tư cách “Swann con”,
khác biệt với tư cách Charles Swann đậm chất cá nhân hơn, lại chính là tư
cách mà bây giờ ông thấy ưng nhất. Một hôm, để chúc mừng sinh nhật quận
chúa vùng Parme (và vì bà thường hay làm vui lòng Odette một cách gián
tiếp bằng cách dành chỗ cho ông tại các cuộc đại lễ, gala…), ông muốn gửi
hoa quả đến cho bà và vì không biết làm sao đặt mua được, ông nhờ một bà
dì họ lo hộ; bà này sung sướng có dịp chạy việc cho cháu, sau khi hoàn
thành nhiệm vụ, đã viết tờ trình cho Swann, kể rằng bà đã không mua tất cả
ở cùng một chỗ, mà mỗi loại một nơi: nho ở cửa hàng Crapote vốn chuyên
kinh doanh loại này, dâu tây ở cửa hàng Jauret, lê ở cửa hàng Cheved
, “dưa
ở đây là đẹp nhất”, vân vân…, dì đích thân kiểm tra, xem xét từng quả một.”
Và quả vậy, qua những lời cảm ơn của bà quận chúa, ông có thể đoán định
vê mùi thơm của những trái dâu tây và vị dịu ngọt của những trái lê. Nhưng
nhất là câu “dì đích thân kiểm tra, xem xét từng quả một” đã xoa dịu nỗi đau
của ông bằng cách đưa ý thức của ông vào một miền ông hiếm khi tới, mặc
dù nó thuộc về ông với tư cách người thừa kế của một gia đình tư sản giàu
sang trong đó lưu truyền đời này sang đời khác sự thông thạo về những “địa
chỉ tốt nhất” và nghệ thuật biết cách đặt hàng hoàn hảo, sẵn sàng phục vụ
ông bất cứ khi nào ông muốn.
Rành là từ quá lâu rồi ông đã quên mình là “Swann–thiếu–gia” nên khi
trở lại là thế trong phút chốc, ông không khỏi cảm thấy thích thú hơn mọi
lần khác, thứ khoái cảm mà ông đã chán chường; và nếu sự thân ái của giới
trưởng giả (đối với họ, ông trước hết vẫn là “Swann– thiếu–gia”) có kém
vồn vã hơn so với giới quý tộc (nhưng thực tế, lại làm ta đẹp lòng hơn, vì
chí ít ở họ, sự thân ái không bao giờ tách rời khỏi lòng trân trọng), thì một
