quý mà không ai giải thích nổi tại sao nó lại ở đó, nó mang lại cho mặt vị
Hầu tước một vẻ buồn man mác tế nhị và khiến cho đám phụ nữ nhận định
ông ta thuộc loại có thể mang những nỗi sầu tình ái lớn. Nhưng chiếc kính
một mắt của ông De Saint–Candé, với một cái vòng lớn bao quanh như một
ngôi sao Thổ, thì lại là trọng tâm của một bộ mặt lúc nào cũng tự điều chỉnh
theo nó, cái mũi đỏ phập phồng và cái miệng môi dày mỉa mai cố gắng nhăn
nhở uốn éo sao cho ngang tầm với những ánh lửa trí tuệ liên tục lóe lên từ
chiếc đĩa thủy tinh kia, và nó được đám thiếu phụ đua đòi và đồi bại thích
hơn cả những con mắt đẹp nhất trần đời, nó khiến họ mơ những nét duyên
giả tạo và khoái lạc tinh tế; và trong khi đó, đằng sau chiếc kính một mắt của
mình, ông De Palancy, với cái đầu cá chép to tướng mắt tròn xoe, lững
thững đi giữa hội hè đình đám, chốc chốc lại hé hàm như tìm hướng, có vẻ
như chỉ mang theo một mảnh ngẫu nhiên và có lẽ thuần túy tượng trưng của
bể kính nuôi cá nhà ông ta, một bộ phận nhằm biểu hình tổng thể, nó nhắc
Swann, người rất hâm mộ các tác phẩm Thói hư tật xấu và Đức tính của
Giotto ở Padoue, nhớ đến (lão) Bất Công bên cạnh một nhánh cây sum suê
lá gợi lên những cánh rừng che giấu hang ổ của lão
.
Trước sự mời mọc khẩn khoản của bà De Saint–Euverte, Swann đã tiến
vào phòng để nghe một nghệ sĩ sao chơi mọt aria trong Orphée
và ngồi vào
một góc, ở đó rủi thay, choán hết tầm nhìn của ông, là hai bà nạ dòng ngồi
cạnh nhau, nữ Hầu tước De Cambremer và nữ Tử tước De Franquetot; vốn
là hai chị em họ, trong các dạ hội, họ tìm nhau suốt tối như trong mọt nha
ga, tay cầm xắc, theo sau là lũ con gái của họ, và chỉ yên tâm khi đã lấy quạt
hay khăn tay đánh dấu hai chỗ ngồi cạnh nhau: Phu nhân De Cambremer,
vốn rất ít người quen, càng sung sướng khi có được một người bạn, còn phu
nhân De Franquetot, trái lại, rất quảng giao, thì muốn tỏ với tất cả những
người quen hào hoa xinh đẹp mình thích ở bên một bà “tối nước” song có
chung những kỷ niệm thời thanh xuân với bà, hơn là cặp kè với họ và thấy
ứng xử đó có một cái gì thanh nhã và độc đáo. Với vẻ rầu rầu đầy mỉa mai,
Swann nhìn họ nghe khúc tấu dương cẩm giữa hai màn (Thánh Françoise
nói với chim chóc của Liszt
) nối tiếp khúc aria sáo và theo dõi ngón đàn
nhanh đến chóng mặt của người nghệ sĩ tuyệt kỹ, bà De Franquetot thì lo
