cũng chỉ cho phép Swann nói họ đeo kính một mắt), giờ đây, khi không bắt
buộc phải mang ý nghĩa là một thói quen, chung cho tất cả, cũng có vẻ như
mỗi chiếc mang một thứ cá tính riêng dưới mắt ông. Có lẽ vì ông chỉ nhìn
tướng De Froberville và Hầu tước De Bréauté đang trò chuyện với nhau ở
chỗ cửa vào như hai nhân vật trong một bức tranh, trong khi từ lâu họ đã là
những người bạn hữu ích cho ông, họ đã giới thiệu ông với Câu lạc bộ
Jockey và hỗ trợ ông trong các cuộc thách đấu, chiếc kính một mắt của vị
tướng mắc lại giữa hai mí mắt như một mảnh đạn đại bác găm vào bộ mặt
phàm tục, đầy sẹo và đắc thắng của ông ta, khoét một con mắt độc nhất của
Cyclope
ngay giữa trán, Swann thấy nó như một vết thương quái đản mà
ông ta có thể lấy làm vinh dự được nhận, nhưng đem trưng ra thì khí bất
nhã; còn chiếc kính một mắt mà ngài De Bréauté bổ sung vào với đôi găng
màu xám ngọc trai, chiếc mũ cao thành, chiếc cà vạt trắng cho thêm vẻ hội
hè đình đám và để thay thế chiếc kính kẹp mũi quen thuộc (như chính
Swann cũng thường làm thế) khi đến những chốn giao tế, thì mang dính chặt
vào mặt trái của nó, như một tiêu bản môn vạn vật học dưới ống kính hiển
vi, một cái nhìn cực nhỏ và lúc nhúc hòa ái, không ngừng tươi cười với
chiều cao của trần nhà, với vẻ đẹp của hội hè, với cái hay ho thú vị của
chương trình và với chất lượng của đồ uống.
Kìa, anh đấy ư, có lẽ đến một thiên thu chúng tôi không gặp anh, vị
tướng nói với Swann, rồi nhận thấy nét mặt mệt mỏi của ông, đoán chừng có
lẽ một chứng bệnh nặng đã khiến ông xa rời chốn giao tế, bèn thêm: “Khí
sắc anh nom vượng đấy!” trong khi ngài De Bréauté hỏi một tiểu thuyết gia
thời thượng: “Ủa, ông bạn thân mến, ông cũng đến đây làm gì vậy?”; ông
này vừa gắn lên khóe mắt một chiếc kính một mắt, công cụ điều tra tâm lý
và phân tích nghiệt ngã duy nhất của ông ta, trả lời với vẻ quan trọng và bí
ẩn, uốn lưỡi nhấn rõ âm tố s:
“Tôi quan sát
:”
Chiếc kính một mắt của Hầu tước De Forestelle nhỏ xíu, không có tí
vành nào, và do không ngừng bức tạo nên một nét cau lại đau đớn nơi con
mắt nó được khảm vào tựa một miếng sụn không cần thiết với chất liệu hiếm
