Sao cho bầu trời cứ mãi thẳm xanh với cậu, người bạn trẻ của tôi ạ; và
ngay cả vào giờ khắc, lúc này đây đang đến với tôi, khi rừng cây đã tối đen,
khi đêm xuống nhanh, thì cậu sẽ tự an ủi như tôi đây đang làm bằng cách
nhìn lên phía bầu trời.” Ông rút trong túi ra một điếu thuốc, mắt hướng về
chân trời một lúc lâu. “Các bạn, xin từ biệt”, ông đột nhiên nói với chúng
tôi, rồi rời đi.
Vào cái giờ tôi thường xuống tìm hiểu thực đơn, thì bữa tối đã được
khởi đầu rồi và Françoise, chỉ huy các lực lượng thiên nhiên trở thành phụ tá
cho mình giống như các vị khổng lồ vào làm đầu bếp trong thế giới thần
tiên, đang đập than, hấp khoai và nấu chín vừa tới trên lửa những kiệt tác ẩm
thực thoạt tiên được soạn sửa trong các đồ chứa bằng gốm đi từ thùng to, nồi
lớn, vạc và trách nấu cá, đến liễn sành dùng cho thịt thú săn, khuôn bánh
ngọt, và các bình kem nhỏ, kinh qua một bộ sưu tập hoàn chỉnh những
xoong chảo đủ kích cỡ. Tôi dừng bước để nhìn trên bàn, nơi cô phụ bếp vừa
tách vỏ, những hạt đậu được xếp thành hàng và tính đếm như những viên bi
màu lục trong một trò chơi; nhưng tôi mê mẩn trước những cây măng tây,
đậm đà sắc hồng và xanh biếc còn đọt măng phơn phớt màu thiên thanh và
tím hoa cà tinh tế, nhạt dần cho đến tận gốc – hãy còn lấm đất của bãi trồng
– với những ánh ngũ sắc chẳng thuộc về đất. Tôi thấy những sắc thái thuộc
cõi trời này dường như làm lộ ra những sinh thể tuyệt vời đã chơi đùa biến
hình thành rau cỏ và, qua vỏ giả trang là lớp nạc ăn được và chắc nịch, để
cho thấp thoáng ẩn hiện ở những sắc bình minh mới rạng, ở những ánh cầu
vồng vừa chớm, ở những chiều xanh lam tàn lụi, cái tinh chất quý giá mà tôi
hãy còn nhận ra, suốt đêm sau bữa tối đã ăn món đó, khi các sinh thể ấy,
trong trò bỡn cợt thơ mộng và thô lậu như một vở kịch thần tiên của
Shakespeare, nghịch ngợm biến chiếc bô của tôi thành một bình hương liệu.
Nàng Bác Ái tội nghiệp của Giotto, như Swann thường gọi cô phụ bếp,
được Françoise giao cho việc “làm lông” những cây măng, cô để măng bên
cạnh mình trong một chiếc giỏ, vẻ mặt đau đớn, tựa như đang cảm nhận mọi
nỗi bất hạnh trên thế gian; còn những vành miện nhẹ nhàng màu thiên thanh
đội lên những cây măng bên trên tấm áo dài hồng của chúng thì nổi rõ một
