Hỡi ôi! chúng tôi buộc phải thay đổi hẳn ý kiến về Legrandin. Một
ngày Chủ nhật tiếp theo cuộc gặp trên Cầu Cũ, sau cuộc gặp này cha tôi đã
phải thú nhận sự lầm lẫn của mình, khi lễ mi xa kết thúc và cùng với ánh
nắng với tiếng ồn bên ngoài một điều gì rất ít thiêng liêng tràn vào nhà thờ
thành thử bà Goupil, bà Percepied (tất cả những người mà vừa nãy, khi tôi
đến hơi muộn, đã chú mục cầu nguyện thậm chí tôi có thể ngỡ các bà không
thấy tôi vào nếu như, cùng lúc ấy, bàn chân các bà không đẩy nhẹ chiếc ghế
dài nhỏ cản trở tôi đến bên ghế dựa của tôi) bắt đầu lớn tiếng trò chuyện với
chúng tôi về các vấn đề hoàn toàn thế tục như thế chúng tôi đã ở ngoài
quảng trường rồi, chúng tôi chợt nhìn thấy trên bậc thềm nóng bỏng ở cổng
nhà thờ, vượt lên cảnh huyên náo sặc sỡ của khu chợ, Legrandin, mà người
chồng của quý bà chúng tôi gặp đi cùng ông ta lần trước, đang giới thiệu với
vợ một đại điền chủ khác trong vùng. Mặt Legrandin biểu lộ một niềm hưng
phấn, một sự năng nổ dị thường; ông cúi chào rất thấp lại còn ngả người
thêm một cái ra phía sau, cái ngả người kéo lưng ông đột ngột trở lại xa hơn
tư thế ban đầu và chắc hẳn được chồng của chị gái, bà De Cambremer, dạy
cho. Động tác ngỏng lên thật nhanh này làm cho bộ mông của Legrandin mà
tôi không nghĩ là mập mạp đến thế dồn trở lại trong một kiểu uốn lượn hăng
hái và chắc nịch; và tôi không hiểu tại sao sự dập dờn thuần túy vật chất ấy,
gợn sóng hoàn toàn xác thịt ấy, chẳng hề biểu hiện tinh thần và do một niềm
sốt sắng đầy đê tiện kích thích dữ dội, lại đột nhiên làm thức dạy trong tâm
trí tôi khả năng có một Legrandin khác hẳn con người chúng tôi từng biết.
Quý bà kia nhờ Legrandin bảo người xà ích của bà ta điều gì đó, và trong
lúc ông đi đến tận cỗ xe, dấu ấn mừng vui rụt rè và tận tụy mà việc giới
thiệu ghi trên mặt ông vẫn còn lưu lại. Hân hoan trong một kiểu chiêm bao,
ông mỉm cười, rồi vội vã trở lại với quý bà, và do bước đi nhanh hơn thường
lệ, hai vai ông lắc lư sang phải rồi sang trái một cách nực cười, và ông có vẻ
là thứ đồ chơi máy móc vô sinh khí của nỗi sung sướng do hoàn toàn buông
mình vào đó và không còn quan tâm đến điều gì khác. Trong khi ấy chúng
tôi ra khỏi cổng, chúng tôi sắp đi qua bên cạnh ông, là người được giáo dục
quá chu đáo nên ông không ngoảnh mặt đi, nhưng ông nhìn đăm đăm vào
một điểm xa tít chốn chân trời bằng ánh mắt đột nhiên nặng trĩu một nỗi mơ
