BÊN PHÍA NHÀ SWANN - Trang 207

mặt bà. Giờ đây khi tất cả những ý tưởng mà tôi gắn với gương mặt ấy khiến
tôi thấy nó đẹp – và có lẽ trước hết là ước mong không bị thất vọng, niềm
ước mong luôn có ở mọi người, nó là hình thái của bản năng bảo tồn những
phần tốt đẹp nhất trong bản thân ta – trong khi đặt lại bà (bởi vì bà và cái và
Công tước phu nhân De Guermantes mà cho đến lúc ấy tôi từng mường
tượng, là một con người duy nhất) ra ngoài phần nhân loại còn lại mà tôi đã
hòa lẫn bà vào đó trong chốc lát do chỉ nhìn thấy duy có thân xác bà, tôi tức
giận vì nghe mọi người nói quanh mình: “Bà ấy hơn bà Sazerat, hơn cô
Vinteuil”, cứ như có thể so sánh bà với những con người kia. Và cái nhìn
của tôi dừng lại ở mái tóc vàng, ở cặp mắt xanh, ở cái cổ và bỏ qua những
nét có thể khiến mình nhớ lại những gương mặt khác, tôi reo lên trước bức
phác họa cố tình thiếu sót này: “Bà ấy đẹp thật! Quý phái thật! Đúng là một
phụ nữ kiêu hãnh họ Guermantes, hậu duệ của Geneviève de Brabant, đang
ở trước mặt mình!” Và do chăm chú soi rọi gương mặt bà tôi đã cách ly bà
đến mức giờ đây nếu nhớ lại buổi lễ ấy, tôi không thể thấy lại chỉ một người
trong số những người tham dự trừ bà và giám sát viên giáo đường bác ta vừa
trả lời là đúng khi tôi hỏi bác rằng quý bà kia có đúng là bà De Guermantes
hay không. Nhưng bà, thì tôi thấy lại bà, nhất là vào lúc diễu hành trong kho
đồ thánh được ánh nắng cách quãng và nóng nực của một ngày dông gió rọi
sáng, bà De Guermantes ở giữa tất cả những người dân Combray mà thậm
chí bà chẳng biết họ tên, song phận bề dưới của họ tôn ưu thế của bà lên quá
nhiều thành thử bà không khỏi cảm thấy một thiện tâm chân thành đối với
họ, vả chăng bà hy vọng mình cứ hảo ý và giản dị thì lại càng khiến họ kính
phục hơn. Bởi thế, do không thể gửi những ánh mắt cố tình, mang một nghĩa
chính xác, thường hướng đến ai đó mình quen biết, mà chỉ để cho những ý
tưởng lơ đãng liên tục thoát ra phía trước thành một làn sóng ánh sáng xanh
biếc chẳng thể ghìm giữ, bà không muốn nó có thể gây khó chịu, có vẻ
khinh thường những con người hèn mọn mà nó gặp lúc đi qua, mà nó chạm
tới bất kỳ lúc nào. Giờ đây tôi còn thấy lại, bên trên dải khăn tím nhạt, óng
mượt và lồng phồng, vẻ ngạc nhiên dịu dàng của đôi mắt được bà kèm thêm
một nụ cười chẳng dám dành cho ai song lại để cho tất cả mọi người có thể
nhận lấy phần của họ, nụ cười hơi rụt rè của nữ chúa, có vẻ như tạ lỗi với