trong căn phòng nơi tôi đã thấy mình ở đó qua ý nghĩ, tôi những muốn chết
đi. Và tình trạng này sẽ kéo dài cho tới ngày hôm sau, khi những tia nắng
ban mai, giống như bác làm vườn, gác những thanh chắn của chúng tôi vào
bức tường phủ đầy hoa kim liên leo lên tận cửa sổ phòng tôi, và tôi sẽ nhảy
khỏi giường để xuống vườn cho nhanh, chẳng bao giờ nhớ rằng buổi tối sẽ
đưa trở lại giờ khắc phải rời xa mẹ. Và như vậy chính là từ phía Guermantes
mà tôi tập phân biệt những trạng thái kế tiếp nhau nơi mình, ở một số thời
kỳ, thậm chí đi tới chỗ phân chia nhau mỗi ngày, trạng thái nọ quay lại xua
đuổi trạng thái kia, đúng giờ tăm tắp như cơn sốt; tiếp giáp nhau, nhưng ở
hẳn bên ngoài nhau, chẳng hề có phương tiện giao lưu với nhau, thành thử
khi đang ở trong một trạng thái, tôi không thể hiểu được nữa, thậm chí
không thể hình dung được nữa, những gì mình đã ao ước, hoặc đã lo sợ,
hoặc đã thực hiện trong trạng thái kia.
Cho nên với tôi phía Méséglise và phía Guermantes vẫn cứ gắn bó với
nhiều sự kiện nho nhỏ của cái cuộc sống trong mọi cuộc sống khác nhau mà
chúng ta thực hiện song song, nó là cuộc sống đầy ắp nhất về biến cố, phong
phú nhất về giai đoạn, ý tôi muốn nói là cuộc sống tinh thần. Chắc hẳn cuộc
sống ấy thường phát triển từ từ khó nhận biết trong ta và những sự thật đã
làm đổi thay ý nghĩa và diện mạo của nó đối với ta, đã mở ra cho ta những
nẻo đường mới, ta đã chuẩn bị từ lâu để phát hiện chúng; nhưng ta lại không
biết như vậy; và với ta những sự thật này chỉ bắt đầu từ cái ngày, từ cái phút
chúng trở nên hiển thị đối với ta. Những bông hoa khi ấy đang nô giỡn trên
cỏ, làn nước đang trôi dưới nắng, toàn bộ cảnh sắc bao quanh sự hiển hiện
của chúng tiếp tục tháp tùng ký ức về chúng với gương mặt lơ đãng hoặc vô
ý thức; và dĩ nhiên khi được nhìn ngắm miết bởi kẻ qua đường hèn mọn kia,
bởi đứa trẻ đang mơ màng kia – như một vị vua được quan sát kỹ bởi một
người viết kỷ yếu lịch sử khuất lấp trong đám đông – cái khoảnh thiên nhiên
ấy, cái mảnh vườn ấy chẳng thể nghĩ rằng nhờ kẻ kia mà chúng sẽ được
trường tồn trong những đặc trưng chóng phôi pha nhất của chúng; ấy vậy mà
mùi hương sơn tra bay lượn dọc hàng rào nơi dã tường vi sắp thay thế nó,
một tiếng chân bước không âm vang trên lớp sỏi của một lối đi, một bọt tăm
do nước sông làm sùi lên cạnh một loài cây thủy sinh và vỡ ra ngay tức
