“Tôi hiếm khi thấy bà Verdurin hào hứng như tối nay.”
“Chính xác ra, bà Verdurin ấy là thế nào, một quý bà á đức hạnh?”
Forchevill hỏi tay họa sĩ mà ông ta mời lên xe mình cùng về.
Odette tiếc nuối nhìn theo chiếc xe xa dần, nàng không dám không về
cùng Swann, nhưng rầu rầu ngồi trong xe, và khi ông hỏi ông có phải vào
nhà không, nàng đáp: ”Dĩ nhiên” với một cái nhún vai đầy vẻ sốt ruột.
Khi khác đã về hết, bà Verdurin nói với chồng:
“Mình có nhận thấy Swann đã cười ngớ ngẩn như thế nào khi chúng ta
nhắc đến bà là Trémoïlle không?”
Bà để ý thấy Swann và Forcheville nhiều lần, khi nhắc đến cái tên này
đều bỏ phụ tố “De La”. Biết chắc họ làm thể để chứng tỏ họ không hề ngán
các thứ tước hiệu, bà ước sao mình có thể bắt chước thái độ kiêu hãnh của
họ, nhưng không biết phải thể hiện thái độ kiêu hãnh ấy bằng hình thức ngữ
pháp nào. Cho nên, cách nói sai át hẳn tinh thần cộng hòa không khoan
nhượng nơi bà, bà vẫn gọi họ là dòng họ “De La Trémoille” hoặc thường
xuyên hơn, bằng một kiểu nói tắt thông dụng trong những bài hát ở các quán
cà phê ca nhạc và những chú thích tranh biếm họa, nuốt chửng những chữ
“De”, “d’La”, nhưng bù lại, bà vẫn nói “Mme La Trémoille”. ”Nữ Công
tước, như cách Swann gọi bà ta”, bà mỉa mai nói thêm với một nụ cười ra
cái điều bà chỉ nêu một trích dẫn, chứ không chịu trách nhiệm về một cách
gọi chân phương và lố bịch như vậy.
“Tôi phải nói với mình là tôi thấy ông ta cực kỳ ngu.”
Và ông Verdurin đáp:
“Ông ta không thẳng thắn, đó là một con người xảo quyệt, lúc nào cũng
do dự nước đôi. Bao giờ cũng muốn cả hai bên, bên cha cũng khấn, bên mẹ
cũng vái. Khác xa với Forcheville! Chí ít đây cũng là một người bộc trực nói
ra cách nghĩ của mình – thích hay không thích. Không như tay kia, chẳng
dơi cũng chẳng chuột. Vả chăng, Odette rành là có vẻ thích Forcheville hơn
và tôi cho thế là phải. Với lại, nếu Swann ra vai với chúng ta như là người
thượng lưu, người bảo vệ các nữ Công tước, thì tay kia ít ra cũng có tước
