Vậy mà nữ Công tước Des Laumes, mà không ai ngờ có thể gặp ở nhà
phu nhân De Saint–Euverte, lại vừa đến, đích thị vào lúc này. Để tỏ ra là bà
không muốn tìm cách làm nổi bật đẳng cấp cao hơn hẳn của mình trong một
salon mà bà đến chỉ vì chiếu cố, bà đi vào trong tư thế nghiêng người né vai
ngay cả ở những chỗ không phải len lách qua đám đông và không phải
nhường lối cho ai, cố tình nán lại cuối phòng, vẻ như coi là đúng chỗ của
mình, như một ông vua nghiêm chỉnh xếp hàng trước cửa một rạp hát, chừng
nào những ngưòi phụ trách rạp chưa được thông báo rằng ngài đang ở đó; và
hạn chế tầm nhìn – để khỏi có vẻ là báo hiệu sự có mặt của mình và đòi hỏi
phải vồn vã trân trọng – chỉ ngắm một họa tiết trên tấm thảm hoặc trên chiếc
váy cùa chính mình, bà đứng vào một chỗ mà bà thấy là khiêm tốn nhất (mà
bà biết rằng một tiếng reo mừng của phu nhân Dc Saint–Euverte khi bà này
trông thấy bà sẽ kéo bà ra khỏi đó) bên cạnh bà De Cambremer mà bà không
hề quen biết. Bà quan sát động tác kịch câm của bà mê nhạc bên cạnh mình
nhưng không bắt chước theo. Không phải là nữ Công tước Des Laumes, một
khi đã ghé qua chỗ phu nhân De Saint–Euverte dăm phút, không muốn tỏ ra
hòa ái hết sức mình, để ứng xử lịch lãm ấy đối với nữ chủ nhân càng tăng
giá trị gấp đôi. Nhưng do bản chất, bà vốn kinh tởm những trò bà gọi là
“phóng đại” và muốn tỏ ra mình “không có phận sự” phải ra sức trưng trổ
những biểu hiện không phù hợp với “phong cách” của cái giới trong đó bà
thường sinh hoạt, song mặt khác, chúng không khỏi tác động đến bà, theo
cái tinh thần bắt chước gần giống với thái độ rụt rè mà không khí của một
môi trường mới, dù thấp kém hơn, thường tạo nên ở những người tự tin
nhất. Bà bắt đầu tự hỏi có nhất thiết phải múa may như thế kia khi nghe
khúc nhạc người ta đang chơi, cái khúc nhạc có lẽ chẳng ăn nhập gì với loại
nhạc bà vẫn nghe cho tới nay, và nếu không làm thế có phải là tỏ ra không
hiểu tác phẩm và bất nhã đối vói nữ chủ nhân hay không: thành thử để thể
hiện bằng một thứ “thỏa hiệp khập khiễng” những tình cảm đầy mâu thuẫn
của mình, khi thì bà xốc lại dải vai hoặc đưa tay lên mái tóc vàng hoe chỉnh
lại cho chắc những viên san hô hoặc men hồng lấm tấm kim cương, tạo nên
một kiểu tóc đơn giản và duyên dáng, trong khi quan sát với một vẻ tò mò
lạnh lùng bà bên cạnh cuồng nhiệt, lúc thì đánh nhịp bằng chiếc quạt một
