Vả lại cả mẹ lẫn cha tôi dường như cũng chẳng thấy thích thú gì đặc
biệt vượt lên mọi thích thú khác khi nói về ông bà của Swann, về chức vị
nhân viên hối đoái danh dự. Trí tưởng tượng của tôi đã chọn riêng ra và
thánh hóa một gia đình nào đó trong cái Paris-xã-hội như nó đã làm thế với
một ngôi nhà nào đó trong cái Paris bằng đá, một ngôi nhà mà nó đã chạm
khắc cổng xe và làm cho các cửa sổ thành quý giá. Nhưng những nét trang
trí ấy, chỉ có tôi nhìn thấy. Cha mẹ tôi coi ngôi nhà Swann ở giống như
những ngôi nhà khác xây dựng cùng thời trong khu vực rừng, cũng như gia
đình Swann được xếp cùng kiểu với nhiều gia đình nhân viên hối đoái khác.
Lòng ưu ái của cha mẹ tôi tùy thuộc vào mức độ hòa nhập những giá trị của
nó với bộ phận còn lại của thế giới này mà không hề thấy sự độc nhất vô nhị
của gia đình ấy. Ngược lại nếu có tán thưởng cái gì, họ lại thấy ở nơi khác
cũng vậy, có khi còn khá hơn. Bởi vậy sau khi cho rằng ngôi nhà có vị trí tốt
họ lại nói đến một cái khác ở một chỗ tốt hơn, nhưng lại chẳng liên quan gì
đến Gilberte, hoặc họ nói về những nhà tài chính còn có cỡ hơn là ông của
Gilberte; và nếu có lúc họ có vẻ đồng tình với tôi, thì cũng là do một sự hiểu
nhầm chẳng mấy chốc tan biến. Bởi lẽ, trong thế giới cảm xúc, để thấy được
tất cả những gì bao quanh Gilberte đều có một phẩm chất chưa từng biết,
tương tự như tia hồng ngoại trong thế giới sắc màu, cha mẹ tôi đã không hề
có cái giác quan phụ trợ và nhất thời mà tình yêu đã phú cho tôi.
Những hôm Gilberte thông báo rằng cô không tới Champs-Élysées, tôi
tìm cách dạo chơi sao cho dễ xích lại gần với cô nhất. Đôi khi tôi dẫn
Françoise hành hương tới trước ngôi nhà gia đình Swann. Tôi cứ khiến sao
cho bác ta lặp đi lặp lại mãi những câu chuyện về bà Swann mà bác biết
được qua cô nữ gia sư. “Có vẻ bà ấy hay tin vào các điềm báo. Bà ấy chẳng
bao giờ đi xa nếu nghe thấy tiếng cú kêu, hoặc như có tiếng đồng hồ tích tắc
trong tường, hoặc nếu bà ấy thấy một con mèo lúc nửa đêm, hay là đồ đạc
bằng gỗ, lại kêu răng rắc. A! Thật rõ là người có đức tin!” Tôi si mê Gilberte
tới mức nếu trên đường đi tôi trông thấy ông đầu bếp già nhà họ dắt chó đi
chơi, nỗi xúc động khiến tôi đứng dừng lại, dán mắt say đắm nhìn chòm râu
bạc của ông ấy. Françoise bảo tôi:
