tiêu bằng những phương tiện phi quân sự gây nên những thay đổi nào đó về
đường biên giới Liên Xô không? Chúng ta sẽ tìm thấy câu trả lời trong
Chương 3 cho vấn đề này.
Bằng mọi phương tiện sẵn có trong tay chúng ta phải tạo điều kiện để
phát triển ở Liên Xô những định chế của chế độ liêng bang. Những định
chế đó sẽ làm cho sinh hoạt dân tộc của các dân tộc vùng Baltik.
Có thể đặt ra câu hỏi: Tại sao chúng ta lại hạn chế các dân tộc Baltik
mục tiêu này? Tại sao chúng ta không đề cập tới những dân tộc thiểu số của
Liên Xô? Câu trả lời là các dân tộc Baltik – đó là các dân tộc duy nhất có
lãnh thổ truyền thống và dân cư của họ hiện đang hoàn toàn nằm trong
thành phần Liên Xô và họ đã từng thể hiện khả năng điều hành thành công
các công việc quốc gia. Hơn nữa, như trước đây, chúng ta vẫn chính thức
phủ định tính hợp pháp của việc cưỡng bức họ gia nhập vào Liên Xô và vì
thế họ vẫn là một thể chế đặc biệt trong quan điểm của chúng ta.
Sau này, chúng ta vấp phải vấn đề suy giảm huyền thoại, nhờ đó mà
những kẻ ở Matxcơva đã duy trì được ảnh hưởng mạnh mẽ và quyền lực
thực sự chặt chẽ của mình đối với hàng triệu người ở các nước nằm ngoài
vùng vệ tinh. trước hết, cần có một vài lời về bản chất của vấn đề này.
Trước cuộc cách mạng năm 1918, chủ nghĩa dân tộc Nga chỉ là của riêng
Nga. Ngoại trừ một số trí thức châu Âu ngông cuồng của thế kỷ XIX, từng
tin vào niềm tin huyền bí về khả năng của Nga cứu được nền văn minh ra
khỏi mọi hủ lậu của nó (Karl Marx không thuộc vào số người này. Theo
chính ông bày tỏ, ông không phải là “một trong số những người tin rằng
châu Âu già nua có thể hồi sinh bằng máu người Nga”), chủ nghĩa dân tộc
Nga không hấp dẫn được những người ngoài biên giới nước Nga. Ngược
lại, chủ nghĩa chuyên quyền tương đối mềm mỏng của những nhà cầm
quyền Nga ở thế kỷ XIX lại khá nổi tiếng tại các nước phương Tây và
người ta đã từng tiếc nuối nó, nhất là khi chế độ Xô Viết ngày càng trở nên
độc ác.
Sau cách mạng, các thủ lĩnh Bolsevich đã tuyên truyền một cách khôn
khéo và có hệ thống để củng cố trong công luận quốc tế những công thức
