nhân vật nổi tiếng! Người có tên trong câu thơ “ Căn phòng – địa ngục
của Kruchenykh
” của Maiakovski đó ư? Mặc kệ kỳ thi, tôi chạy như bay
ra công viên. May quá: ông già vẫn ngồi cô đơn như con chim sẻ trên
chiếc ghế dài. Thế là tôi làm quen được với Aleksei Eliseevich
Kruchenykh.
Sau đó tôi còn gặp ông già nhiều lần. Có thể nghe ông kể đủ thứ
chuyện tỉ mỉ về cuộc sống của những tên tuổi lừng lẫy trong nền
văn học nước ta. Một lần tôi có kêu ca về cảnh túng thiếu tệ hại của
bọn sinh viên chúng tôi và nói đùa, rằng mọi cách kiếm tiền mà
Ostap Bender (nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “
Mười hai chiếc ghe
” của Ilf và Petrov, có tài xoay tiền bằng nhiều
thủ đoạn khôn khéo, lừa đảo – người dịch ) sáng tạo ra đều đã hết
thời, vì đang bị Bộ luật hình sự trừng phạt. Thì ông già Kruchenykh
cười hì hì ranh mãnh, nói: “Bender còn chưa biết cách này”. Rồi
ông kể, Osip Brik, như ta biết, có ông nội là lái buôn, nên biết
nhiều người trong giới đó. Thời kỳ NEP (chính sách kinh tế mới),
không biết bằng cách gì, O. Brik biết trước được họ tên những
người sắp bị bắt. Thế là anh ta cùng với Lilia Brik tới các địa chỉ
đó. Các thương gia giàu có dĩ nhiên coi Brik như người của họ. Còn
anh ta thì nói đến cuộc bắt giữ sắp tới, lên án sự tàn bạo của chính
quyền, và gợi ý sẽ giúp đỡ, tức là giữ hộ họ các báu vật của gia đình
họ. Không còn lối thoát nào khác, người ta đành tin và trao của cho
anh ta. Ai thoát khỏi bàn tay của OGPU, được tha về, thì Brik trả lại
của cho họ. Nhưng có nhiều người không bao giờ trở về…
Về Kruchenykh, có những nhận định khác nhau. Thời trẻ lừng
danh, sau đó số phận đẩy ông ra sân sau của sinh hoạt văn học đất
nước, song ông vẫn quanh quẩn bên cạnh các nhân vật nổi tiếng nhờ
mối quen biết cũ. Ông cố ghi lại từng câu nói, từng nhận xét của
