272
thực. Cho nên yêu không bao giờ có thể thoả mãn cho
bạn. Thực ra, yêu sẽ làm cho bạn ngày càng không được
thoả mãn, không hài lòng. Yêu sẽ làm cho bạn ngày một
nhận biết về cái gì là có thể, nhưng nó sẽ không chuyển
giao hàng hoá. Nó sẽ làm bạn thất vọng, và chỉ trong thất
vọng sâu sắc, có khả năng của việc quay ngược lại bản
thể riêng của bạn. Chỉ những người yêu mới biết niềm vui
của thiền. Những người chưa bao giờ yêu và chưa bao giờ
bị thất vọng trong yêu, những người chưa bao giờ lặn
ngụp trong hồ của tình yêu trong việc tìm trăng và chưa
bao giờ bị thất vọng, sẽ không bao giờ nhìn lên trăng thực
trên bầu trời; họ sẽ không bao giờ trở nên nhận biết về nó.
Người mà yêu thì nhất định trở nên có tính tôn giáo
sớm hay muộn. Nhưng người không yêu - chính khách,
chẳng hạn, người không thể yêu được bất kì người nào,
người chỉ yêu quyền lực - sẽ không bao giờ trở nên có
tính tôn giáo. Hay người bị ám ảnh với tiền, người chỉ
yêu tiền, người chỉ biết một tình yêu, yêu tiền, sẽ không
bao giờ trở nên có tính tôn giáo. Sẽ rất khó cho người đó
vì nhiều lí do. Tiền có thể được sở hữu; bạn có thể có tiền
và bạn có thể sở hữu nó. Dễ dàng sở hữu tiền, khó sở hữu
được người yêu - thực ra là không thể được. Bạn sẽ cố sở
hữu, nhưng làm sao bạn có thể sở hữu người sống được?
Người sống sẽ chống lại theo đủ mọi cách, sẽ tranh đấu
tới cùng. Không ai muốn đánh mất tự do của họ.
Yêu không có giá trị như tự do đâu. Yêu có giá trị
lớn đấy, nhưng không cao hơn tự do. Cho nên người ta
muốn yêu, nhưng người ta sẽ không thích bị cầm tù bởi
tình yêu. Do đó, sớm hay muộn bạn trở nên bị thất vọng:
bạn cố sở hữu, và bạn càng cố sở hữu, yêu càng trở thành
không thể được và người kia càng bắt đầu đi xa khỏi bạn.
Bạn càng ít sở hữu, bạn càng cảm thấy người kia nhiều
