458
động trong bạn, nó phải luân chuyển trong bạn như máu
của bạn. Khi chân lí được hiểu, bạn trở thành nó.
Do đó Thầy Buko đã hỏi đệ tử của mình, “Basho,
hiểu của ông là thế nào trong những ngày này?” Và đừng
quên hai từ hay, ‘những ngày này’.
Chân lí bao giờ cũng phát triển. Chân lí là chuyển
động. Nó không tĩnh, nó động. Nó là điệu vũ. Nó giống
như cây đang lớn lên và sông đang chảy và sao đang dời.
Chân lí không bao giờ đứng bất kì điểm nào, hiện tượng
tĩnh tại. Nó không phải là ngưng trệ; nó là động hoàn
toàn, nó là chuyển động. Để sống động nó phải chuyển
động.
Chỉ chết mới là tĩnh tại, chỉ chết mới tù đọng. Do đó
những người là chết có thể có vẻ sống trên bề mặt, nhưng
nếu chân lí của họ không còn tăng trưởng thì họ chết -
linh hồn của họ không còn tăng trưởng nữa. Chân lí
không phải là ý tưởng mà là chính hiện hữu của bạn,
chính linh hồn của bạn.
Do đó thầy đã hỏi, “Hiểu của ông là thế nào trong
những ngày này?” Ông ấy không hỏi về quá khứ. Tri thức
bao giờ cũng là về quá khứ, tưởng tượng bao giờ cũng là
về tương lai. Ông ấy đang hỏi về hiện tại, ông ấy đang hỏi
về cái tức khắc.
Basho đáp ứng,
Mưa đã tạnh
Rêu xanh ẩm.
Mới vài khoảnh khắc trước trời đã mưa: mưa đã
tạnh, rêu xanh còn ẩm. Nó là tốt, nhưng không rất tốt. Nó
đã là quá khứ. Nó không còn là tức khắc. Nó đã là kí ức,
