463
Và rồi về sau nữa, ông ấy đã bỏ từ ‘nước’.
Bây giờ bài cú đã không hoàn hảo như trước, nhưng
đầy đủ hơn trước. Bây giờ nó là:
Ao xưa
Ếch nhảy
Tiếng động
Nó không hoàn hảo thế như trước, nhưng nó đầy đủ
hơn. Tôi ngụ ý gì khi tôi nói nó là đầy đủ hơn?
Bây giờ nó là hiện tượng tăng trưởng, nó không đặt
dấu chấm hết. Trước đây đã có dấu chấm hết, nó đã là sản
phẩm được hoàn thành; bạn không thể thêm được cái gì
vào cho nó. Nó đã không để lại cái gì cho bạn thiền cả.
Nhưng chỉ “tiếng động,” và nó mở ra cánh cửa. Không
còn chấm hết thêm nữa. Nó trở thành cuộc truy tìm. Cho
nên bây giờ nó đầy đủ hơn nhưng ít hoàn hảo hơn. Bây
giờ nó là đầy đủ hoàn toàn, đầy đủ theo nghĩa nó đang
tăng trưởng. Bây giờ nó là cây đang mọc, không thể dự
đoán được. Bây giờ từng người phải thiền về nó. Và điều
này trở thành một trong những việc thiền lớn lao cho
người tìm kiếm, người định đi theo Basho. Bây giờ nó có
cái đẹp hơn trước đây.
Bao giờ cũng nhớ, bất kì cái gì đầy đủ, bất kì cái gì
tuyệt đối đầy đủ, đều mất cái gì đó từ nó - nó trở thành
chết. Mọi hoạ sĩ lớn đều biết điều này. Và những bức hoạ
vĩ đại nhất là những bức đã bỏ lại chút ít không đầy đủ,
nét phẩy cuối cùng đã không được vẽ. Và bài thơ vĩ đại
nhất là bài thơ đã bị bỏ lại không đầy đủ - để cho cánh
cửa vẫn còn mở cho bạn đi vào, để cho bản thể của bạn
có thể có giao cảm với thơ ca không đầy đủ, để cho bản
