Càng lúc tôi càng tin tay lang băm này đang giết tôi.
Tất nhiên là phương pháp chữa trị của hắn còn kinh khủng hơn cái làm
tôi đau yếu bấy lâu nay. Hắn tới mỗi sáng với nào là thuốc đắp rồi thuốc
uống. Hắn bảo tôi đang khá lên. Hắn làm các con tôi vui lòng – có lẽ trừ
con trai cả của tôi, Richard. Thằng bé không muốn đưa tiền trả tiền để tôi
sống. Richard nghĩ khi tôi chết thằng bé sẽ có tất cả. Nhưng nó nhầm rồi.
Tôi sẽ để lại tất cả cho con út của tôi, William, đứa nhỏ đã theo tôi xông
pha trận mạc, chiến đấu anh dũng trong trận chiến chống Pháp của Anh.
Thực ra, tôi không ốm đau mấy, trừ việc bảy mươi năm sống đã khiến
xương khớp và những vết thương ngày xưa đau lại mỗi khi trái nắng trở
trời. Và bảy mươi năm – cũng có thể là bảy mốt, bảy hai năm, mẹ tôi không
nhớ rõ năm sinh của tôi – cũng là độ tuổi xưa nay hiếm trong thời đại Vua
Chúa năm 1481.
Tôi cũng có những nuối tiếc trong đời. Đáng ra tôi nên kết hôn với cô
gái đó, đáng ra tôi không bao giờ nên tham gia trận chiến đó, đáng ra tôi
nên chia sẻ ổ bánh mỳ đó, đáng ra tôi không nên nghe lời nói dối đó. Và
đáng ra tôi nên kể câu chuyện đó.
Đây là lúc tôi nên kể trong khi còn sức lực.
Chắc chắn bạn đã từng được nghe câu chuyện về Thánh nữ Orleans. Tôi
đã được nghe rất nhiều dị bản từ những người không ở đó, từ những người
còn quá trẻ hay quá hèn nhát không dám tham gia cuộc chiến kinh khủng
đó. Tôi đã nghe những lời khoác lác và dối trá của họ. Vậy mà chưa một
lần nào tôi dám đáp trả lại, dám gọi họ là những kẻ dối trá.
Có lẽ tôi nên làm thế.
Tôi biết chuyện gì xảy ra vào ngày hom ấy, ngày cuối cùng của tháng
Năm, trong Năm của Vua Chúa 1431 ở Rouen. Tôi đã ở đó.
Trích Di chúc của William xứ York
Ngày hôm nay, 13 tháng Mười năm 1481
