BÍ MẬT SHAKESPEARE - Trang 216

địch trong các cuộc đấu thương, nổi tiếng được coi là người được Athena
bảo trợ - và rất giống nữ thần. ‘Đôi mắt ông lóe sáng, cái nhìn làm rung
những cây thương’”
“Đó là một cách dịch sai, và bà biết rõ” tôi nổi cáu. ‘Vultus tela vibrat: ‘Đôi
mắt người lóe sáng, cái nhìn của người làm những cây phi tiêu rơi xuống’.
“Cô đúng là biết rõ các bằng chứng” bà nói với vẻ khâm phục. “Mặc dù
chính cô cũng đã giải nghĩa sai - ‘làm những mũi tên phóng tới’ thì còn có
thể. Nhưng ‘làm những cây phi tiêu rơi xuống’ thì không. Cô làm nó nghe
giống một đoạn quảng cáo hơn một cuộc đấu thương thời Elizabeth”.
“Được. Nhưng cũng không phải ‘làm rung những cây thương’”
Bà nhún vai. “Vậy telum là một từ chung cho các loại ‘lãnh tiễn’, không
phải là từ riêng cho ‘thương’. Nhưng vibrat có nghĩa là ‘rung’. Cũng giống
như ‘vibrate’ trong tiếng Anh vậy. Tôi có cần chỉ rõ là người ta không thể
‘rung’ một mũi tên? Hay một chiếc thương. Một cách cụ thể, Athena rung
cây thương của mình, và đã làm như vậy kể từ khi có một người kể chuyện
nào đó hát những bản anh hùng ca đầu tiên của Homer, gần ba ngàn năm
trước, trong đó vị nữ thần mắt xám nhảy ra từ đầu thần Zeus, rung cây
thương nhọn hoắt của mình cho tới khi cả Olympus run rẩy, mặt đất rên rỉ
than khóc, và những con sóng vùng lên mãnh liệt trên mặt biển đỏ sậm màu
rượu vang”.
“Một đứa trẻ khó tính” Ben nói, và tôi phải cố nhịn cười.
Athenaide tảng lờ cả hai chúng tôi. “Trên hết” bà tiếp tục, “vào thời Phục
hưng trong các tự điển Latinh - Anh vultus còn được giải nghĩa là ‘will’
bên cạnh ‘glance’ hay ‘expression’. Từ đó có thể dịch Vultus tela vibrat
sang tiếng Anh, như các vị sẽ thấy, là ‘will shakes spears’”. Bà nhìn quanh
với vẻ đắc thắng.
“Thật vậy sao?” Ben hỏi.
“Đúng vậy” bà đáp với nụ cười tinh quái. “Một câu chơi chữ Latinh nho
nhỏ, dành cho một người đàn ông có khẩu hiệu của gia đình cũng là một
câu chơi chữ”.
Vẻ ngỡ ngàng của Ben làm tôi thấy khó chịu. “Một câu Latinh khó hiểu có
thể là một câu chơi chữ mà cũng có thể không phải, được nói ra một thập kỉ