Dịch xong The Sea, tôi càng tin rằng loài người chúng ta chỉ có một ngôn
ngữ, và Việt, Anh, Nga, Pháp... chỉ là những thổ ngơi tạm thời sau ngày
tháp Babel sụp đổ mà thôi. Nhưng dù sao, Biển cũng vẫn chỉ là phiên bản
của The Sea qua cảm nhận và cách diễn đạt của tôi, xin bạn đọc rộng lượng
thể tất.
Trịnh Lữ
Hà Nội, đầu Thu 2006
Nhiều người vẫn gọi là cây “thông Tây”
“Fit-up troupe of itinerant theatre”- một nhà hát lưu động gồm toàn những diễn viên tự nguyện hợp tác cùng làm cùng ăn với nhau chứ không ăn lương của chủ nào cả.
Ballymore (ba-li-mo) và Ballyless (ba-li-les). Nếu theo lối Việt hóa thì có thể dịch là Bally-thêm và Bally-bớt để giữ cái phong vị kì thú của câu chuyện, vì nó vừa giữ được
cái tên Bally, vừa chuyển được cái nghĩa “thêm” trong Ballymore và “bớt” trong Ballyless (“more” nghĩa là “thêm vào, nhiều hơn”; còn “less” là “bớt đi, ít hơn”), vốn là nguyên
nhân khiến cho nhân vật cảm thấy “vô lý” đối với hai cái tên này, mà âm thanh nghe cũng hay hay.
Plimsoll (plim-xon): nhãn hiệu một loại giày vải đế cao su.
Bungalow: loại nhà một tầng xây dựng nhẹ nhàng, kiểu nhà nghỉ mùa hè.
De’Ath ( đơ-át) mà viết liền thì thành “death”, nghĩa là “chết”. Đọc đến những đoạn sau ta mới hiểu được ý nghĩa ẩn trong mấy câu này. Còn bây giờ thì chỉ biết rằng cái tên
De’Ath vô tội kia nay đã bị số phận biến thành cái tên Death – sự chết.
Chứ không phải là “ông Morden” theo lệ xã giao.
Ngày xưa người mắc bệnh hủi ( bệnh phong) phải đeo chuông ở đầu gối để mọi người biết mà tránh xa.
Tiếng Pháp trong nguyên bản, chỉ loại phòng cao cấp ở khách sạn hạng sang.
Antonio Stradivarius (1644 – 1737): người Ý, quê ở Cremona, làm ra những cây vĩ cầm có âm thanh và hình thức đẹp nhất từ xưa tới nay. Những cây đàn hiếm hoi còn lại
đến nay của ông trị giá nhiều triệu đô-la Mỹ - ND.
John Field (1782 – 1837) nhạc sĩ và nghệ sĩ dương cầm, người Ailen, nổi tiếng vì là người dầu tiên viết các bản noctume.
Pierre Bonnard (1867 – 1947) – họa sĩ người Pháp, chuyên vẽ những cảnh riêng tư thân mật trong cuộc sống gia đình, được coi là một trong những họa sĩ dùng màu vĩ đại
nhất của hội họa hiện đại – ND.
Nguyên văn: Bonnard, Bonn’art, Bonn’argue. Nhân vật của chúng ta lần mần chẻ tên của họa sĩ Bonnard thành các từ ghép nghe như có nghĩa: Bonn’art là nghệ thuật tốt,
Bonn’argue là lý lẽ hay. Ở đây chúng tôi dịch hơi Việt hóa một chút để giữ cái giọng điệu lần mần lẩm cẩm trong nguyên tác – ND.
