không có Iemanja cùng lễ hội Janaina, không có bài ca buồn da diết ấy.
Tiếng nhạc và cuộc sống của đất liền chưa bao giờ quyến rũ nổi trái tim
Guma. Trên cảng chưa từng nghe chuyện một người con chốn vạn chài bị
quyến rũ bởi cuộc sống bình yên nơi phố thị. Nếu kể chuyện do cho cánh
thợ buồm già hẳn họ sẽ bật cười, không tin nổi. Người ta có thể bị quyến rũ
đến xem những miền đất lạ, đúng. Nhưng từ bỏ con thuyền để sống suốt
cuộc đời trên đất cạn, điều đó chỉ có thể nghe bên bàn rượu, giữa những
tiếng cười khinh.
Guma chưa từng bị đất liền quyến rũ. Nơi ấy làm gì có những cuộc phiêu
lưu. Đường trên biển mênh mông biến động, lôi cuốn hồn anh, đúng thế.
Nó có thể đưa anh đến nơi tìm được cho mình hạnh phúc, tình yêu. Và có
thể, cả cái chết, ai mà biết được? Biển mới là bến đỗ cuối của đời anh.
Cũng vào một đêm như vậy mẹ anh đã trở về. Chưa ai từng nói với anh
về mẹ và bà đã đến từ đất liền, là người của đất liền, bà không có gì giống
với những người đàn bà của biển, chẳng có gì giống anh, và anh nghĩ đó là
cô điếm anh đang chờ đợi. Bà chỉ đến để khiến anh thấy khốn khổ hơn. Và
bà đã không bao giờ trở lại. Nhiều phụ nữ khác từ đất liền đã đến thuyền
anh, những ả điếm đầu tiên đến vì tiền, rồi những cô gái đen, gái lai từ các
ngôi nhà cạnh cảng đến vì thấy anh cường tráng và coi việc ân ái cùng anh
là một lạc thú ngọt ngào. Những người đầu tiên khiến nhớ đến mẹ. Họ dùng
thứ nước hoa như bà, nói năng cũng vậy, có điều không biết cười như cách
những phụ nữ biển mỉm cười với con, và như vậy nửa phần mẹ, nửa phần
điếm, điều này càng khiến anh khổ sở muôn phần.
Bà đã không trở lại. Có thể bà đã lang bạt qua những vùng cảng xa với
những đàn ông khác. Ai biết được, có thể hàng đêm, đơn độc một mình khi
người đàn ông cuối đã rời đi, bà khắc khoải nhớ đứa con sống trên thuyền
chẳng biết làm sao nhắn đôi lời gởi mẹ. Ai biết được, có thể bà đã mòn
mỏi, u sầu bởi lòng thương nhớ để mất. Nhưng khi khúc nhạc tình yêu vang
