BIÊN HÙNG LIỆT SỬ - Trang 160

biểu tình này không biết Trần Văn Giàu có tham dự không, nhưng đến
phong trào dân chúng và sinh viên học sinh các trường biểu tình đưa đám
tang ông Phan Châu Trinh năm 1926 thì Giàu có tham gia với các nhóm
đàn anh của trường nhưng sau đó, Giàu đã may mắn không bị đuổi khỏi
trường.
Việc Trần Văn Giàu được đi học ở trường Chasseloup Laubat và tham dự
cuộc bãi khóa nhân dịp đám tang cụ Phan Châu Trinh là do chính Trần Văn
Giàu kể lại dưới nhan đề “ Dạy người chính là dạy mình”, đăng trong “Nửa
thế kỷ những gương mặt nhà giáo”, Nhà xuất bản Giáo Dục- 1995. Trong
một tài liệu khác mà người viết bài hiện đang nắm giữ về sự liên hệ giữa
Trần Văn Giàu và Tạ Thu Thâu, thì Trần Văn Giàu lại theo học trung học ở
một trường tư thục tên Nguyễn Xích Hồng, trên con đường từ Bà Chiểu
sang Phú Nhuận. Giàu lại đi học với cái tên mượn tạm (Vì các khó khăn về
tuổi tác hay gì một lý do nào khác, nên phải mượn khai sinh đi học?) là
Nguyễn Ngọc Minh. Tạ Thu Thâu dạy Pháp văn ở trường tư thục này và vì
thấy Nguyễn Ngọc Minh thông minh, lanh lợi, nên để ý thương yêu và giúp
đỡ.
Năm 1928, Trần Văn Giàu được cha mẹ chấp thuận cho sang Pháp học
nhưng bắt buộc Giàu phải đi làm đám hỏi vợ trước khi được đồng ý cho đi
Tây. Giàu đáp chuyến tàu Cap St Jacques qua Marseille và theo học lớp Đệ
nhất (Première) năm 1928-1929 ở Lycée Toulouse, miền Nam nước Pháp.
Giàu đậu Tú Tài phần I năm 1929 và năm sau, học Tú Tài phần II, ban
Triết. Vào thời đó phần đông một số sinh viên Việt Nam, ngoài Paris,
thường hay chọn các tỉnh ở miền Nam như Montpellier, Aix en Provence,
Toulouse..., có lẽ vì khí hậu ấm áp hơn là miền Bắc. Những nhà cách mạng
có tiếng tăm sau này ở miền Nam thường đều là các sinh viên đã theo học ở
Toulouse như Trần Văn Thạch, Phan văn Hùm....v...v.Tạ Thu Thâu thường
hay ghé qua Toulouse vì ở đây có một chi bộ của đảng P.A.I. Đảng P.A.I.
(Parti Annamite de l’Indépendance tức Việt Nam Độc Lập Đảng) do
Nguyễn Thế Truyền thành lập. Vì đến lúc phải trở về nước nên Nguyễn
Thế Truyền đã giao lại cho Thâu lãnh đạo đảng P.A.I.