BIẾT NGƯỜI - Trang 152

dùng những trắc nghiệm hoặc lối chất vấn mà chúng tôi đã bàn ở trước, nên tiếp
chuyện với họ trong giây lát. Đó là cuộc khảo xét đầu tay.
Ở chương VIII sau đây, nói về cách khảo xét trực tiếp để nhận định cá tính của
một người, chúng tôi sẽ chỉ rõ cách thức “điều tra” này.
Trong lúc tiếp chuyện, chúng ta phải chọn một hai thái độ sau đây. Hoặc giả ra
vẻ nghiêm khắc, khó kính, xẳng xớm, phụ phàng, cốt làm khó người xin việc để
dò xét những phản ứng của họ. Hoặc giả giữ thái độ bãi bôi, nhã nhặn để cho họ
vững bụng, tin cậy. Hai chiến thuật để “thử người” này đều có một số đông chủ
nhân mang dùng và mỗi phe đều có những lý lẽ rất hay. Phái trước cho rằng
dùng lối “cứng rắn” như thế mới có thể đo lường tinh thần chiến đấu của người
xin việc. Riêng tôi, tôi thích dùng lối “mềm dẻo” hơn. Đừng quên rằng người đi
xin việc đã bị đặt để trong một tình thế “lép vế” và tinh thần họ tự nhiên bị sút
phần nhiều. Bắt nạt họ chỉ làm cho họ thêm lúng túng và như thế e chúng ta sẽ
phán đoán về họ một cách sai lầm. Vả lại, muốn nhận xét về sức hoạt động của
họ, chúng ta có thể dùng nhiều phương tiện khác. Làm cho họ vững lòng, an
tâm, chúng ta sẽ dễ nhận xét về họ hơn.
Có thể áp dụng chiến thuật “cứng rắn” khi chúng ta muốn chọn người để lãnh
một vài chức vụ nào đó đòi hỏi nhiều hoạt động, nhiều cương quyết.

Những giấy chứng nhận:
Chúng tôi đã nói: Những giấy chứng nhận không có mấy giá trị. Muốn xét về
quá khứ của người xin việc chúng ta chỉ cần lưu tâm ba điểm sau đây:
1) Họ đã giúp việc cho bao nhiêu sở? Thời gian họ giúp việc ở mỗi nơi này dài
hay ngắn? Đối với một người năng thay đổi chỗ làm chúng ta có thể đoán rằng
họ có một vài tật xấu bất trị nào đó nên bị chủ “cho về”, nhưng cũng chưa đúng
lắm bởi có người thay đổi sở làm vì tính họ thích dời đổi, có người thay đổi sở
chỉ vì họ gặp một bước chẳng may nào đó.
2) Những lý do khiến họ nghỉ việc. Về điểm này người xin việc hay giấu sự thật
và thường đưa ra những lý do không đâu. Một vài ông chủ lắm khi vô tình cũng
che đậy cho nhân viên mình.
3) Những phận sự họ đã nhận lãnh trong chức vụ trước. Điểm này không cần
phải giải thích.
Tóm lại, dùng lối khảo xét trực tiếp chúng ta đặng biết về những khả năng thuộc