BIẾT NGƯỜI - Trang 159

một cuộc tranh chấp, để thương thuyết một thỏa hiệp, cần phải có óc tinh nhuệ
tức là vừa biết phán đoán chắc chắn vừa có nhiều trí tưởng tượng và ít nhiều
cảm xúc tính. Óc hợp đoàn và hoạt động tính cũng không thể thiếu.
Viên đổng lý văn phòng của một vị bộ trưởng, viên tổng thư ký của một xí
nghiệp lớn cũng cần có những đức tính nói trên.
Nếu chúng ta cần chọn một nhân viên bí thư, chúng ta phải đòi hỏi họ một óc
phán đoán khá chính xác để họ không vấp phải những hớ hênh, một trí nhớ dẻo
dai để bù đắp tính đãng trí của người chủ, trí tưởng tượng dù có kém cũng vô
hại, hoạt động tính chỉ cần vừa phải, vì ở chức vụ của họ họ không phải tiếp xúc
nhiều với bên ngoài, trái lại họ phải có tính kín đáo, cẩn mật, càng nhiều chừng
nào càng tốt chừng ấy.
Óc hợp đoàn chỉ cần có vừa đủ để biết giữ những phép xã giao thường thức.
Cần có đủ lòng nhân để đảm bảo đức thận trọng. Hoạt động tính dù có kém
cũng vô hại.

Người bán hàng và người khách hàng:
Cũng nên xét qua tâm lý của người bán hàng và người khách hàng. Chúng ta sẽ
nhận thấy rằng không ai có đủ khả năng để có thể vừa là một người bán hàng
giỏi vừa là người mua hàng khéo, hoặc giả, người ta có tài “mua” hoặc giả
người ta có tài “bán”.
Xét về những khả năng trí thức, người bán hàng không cần nhiều óc phán đoán.
Họ cần có nhiều tin tưởng hơn óc phê bình. Một óc phán đoán vừa phải, đủ
dùng trong đời sống hằng ngày cũng đủ rồi.
Người mua hàng (ở đây người mua hàng nên hiểu là người đứng trông nom
ngành bổ hàng ở một hiệu buôn lớn) trái lại cần nhiều óc phán đoán, họ cần so
sánh, cân nhắc để chọn nhà cung cấp hàng, để chọn hàng. Họ phải biết dự đoán
khuynh hướng thị trường một cách đích xác, tất cả những công việc ấy đòi hỏi
một óc phán đoán chắc chắn.
Người bán hàng cần nhiều trí tưởng tượng nó giúp họ tìm ra những lý lẽ để trau
chuốt món hàng, để có thể ứng đáp với khách hàng khi bị khách hàng cật vấn,
để có thể bủa vây khách hàng bằng những chiến thuật bán hàng mới lạ, bằng
những lối trình bày hàng rất hấp dẫn.
Người mua hàng trái lại chỉ cần một ít trí tưởng tượng để có thể tiên liệu việc bổ