BIẾT NGƯỜI - Trang 16

Thuốc thử của bệnh điên:
Nếu khoa học tâm lý về con người ngày nay đã có một nền tảng vững chắc đó là
nhờ công trình của nhiều nhà chuyên về bệnh tinh thần như Ernest Dupré chẳng
hạn và nhất là nhờ những phát minh của hai nhà bác học: Giáo sư F. Achille
Delmas, một tâm y sĩ có tiếng và giáo sư Marcel Boll, một nhà khoa học mà
cũng là môt nhà văn, một nhà phê bình nhiều người biết đến.
Họ đáng cho chúng ta ghi ân. Chính họ là những người sáng tạo ra nền tâm lý
học tân thời. Chẳng những họ đã lập ra một lối phân loại rất hợp lý về các bẩm
chất căn bản của cá tính con người, ngoài ra họ cũng là những người đầu tiên đã
phân biệt có hai loại tâm lý học: Một thứ tâm lý học tịnh khảo sát về cá tính
thiên nhiên và các tính tập thành. Một thứ tâm lý học động khảo sát về lối cư
xử, thái độ của con người. Nói một cách khác, có thứ tâm lý học chuyên khảo
xét về các bộ phận của guồng máy lại có thứ chuyên khảo về cách vận dụng của
guống máy ấy.
Chính tôi đã căn cứ trên lý thuyết của hai nhà khoa học ấy để xây dựng cái nền
tảng vững chắc của sách này, và trong bao nhiêu áp dụng mà tôi đã đề cập trong
sách này tôi chưa hề thấy lý thuyết ấy sai chạy ở một điểm nào.
Muốn hiểu rõ tại sao người ta có thể dùng người điên để phân tích tâm trí của
người có đủ lý trí, chúng ta cần hiểu qua về những chứng bệnh tinh thần và cách
xếp loại của nó.
Xưa kia người ta không biết gì về bệnh điên cả. Thấy người nào nói xàm nói
nhảm hoặc có những hành động kỳ dị, người ta cho rằng họ điên hoặc khùng,
không hơn không kém. Tuy rằng người ta đã nhận thấy có nhiều chứng cuồng
tâm, loạn óc song không ai buồn nghiên cứu những bệnh ấy. Cho đến cuối thế
kỷ XVIII người ta vẫn còn xem những người điên như loài ác thú, người ta cùm
xích họ lại, họ sống một đời sống đáng thương hại.
Đến đầu thế kỷ XIX, mới có một nhà y sĩ từ tâm biết nghiêng mình xuống số
phẩn hẩm hiu của những người bạc phúc ấy. Đó là ông Pinel. Ôngười đã kéo họ
ra khỏi chốn cực hình, đã bắt đầu nghiên cứu về họ một cách hợp lý.
Suốt thế kỷ gần đây, nhiều người khác đã tiếp tục việc khảo cứu này và ngày
ngay, khoa tâm y học tức là khoa học nghiên cứu về các chứng bệnh tinh thần đã
tiến bộ một cách khả quan. Những công cuộc nghiên cứu liên tục này đã giúp
người ta tìm ra một lối xếp loại rất quan trọng: Phân chia các chứng bệnh tinh