Philippe Girardet
Biết Người
Dịch giả: Phạm Cao Tùng
Phần I - Chương 3
CÁ TÍNH CỦA CON NGƯỜI
NHỮNG CHỨNG BỆNH TINH THẦN DO THỂ TẠNG GÂY RA
Có thể chia những bệnh này làm ra năm loại. Dưới đây chúng ta sẽ nghiên cứu
riêng từng loại.
Chứng cuồng vọng (paranoie):
Loại này là do sự cuồng vọng của óc đòi hỏi gây ra, y học gọ nó là bệnh
paranoia, nhưng xét theo nguồn gốc thì danh từ này đặt chưa thật xác nghĩa, bởi
theo tiếng Hy Lạp thì paranoia có nghĩa là “lý luận lạc đề”.
Chúng ta cứ gọi là bệnh “cuồng vọng” cho dễ hiểu.
Người bị cuồng vọng luôn luôn đòi hỏi hơn những quyền lợi hoặc quyền hạn mà
họ có. Họ tự ban cho mình những tài sản phi thường, tự đặt cho mình những
tước vị không thể tưởng tượng. Họ mong chờ những gia tài kếch sù, tự xưng là
vua là hoàng đế đôi khi là Thượng Đế. (Ông N. P. Thiên vương nào đó mà vừa
rồi báo chí có nói đến, đã tự gán cho mình ba cấp bằng thạc sĩ và tự xưng là
hoàng đế Việt Nam, rõ là một con bệnh cuồng vọng (1956).
Và đương nhiên họ không bao giờ đoạt được những gì mà họ tưởng rằng họ
phải có, hoặc có quyển hưởng, nên họ đâm ra bất mãn, tưởng rằng mình bị
ngược đãi hoặc bị những kẻ thù tưởng tượng ám hại. Sự cuồng loạn của tinh
thần bị ngược đãi là kết quả đương nhiên của bệnh cuồng vọng.
Những con bệnh cuồng vọng này cũng như những con bệnh sẽ được kể dưới
đây, mới xét ra chúng ta không thấy vẻ gì tỏ ra là người cuồng trí, nhưng họ có
thể trở nên nguy hiểm. Bởi như đã nói trước, họ cho rằng nỗi khổ tâm, những
thất vọng của họ là do những kẻ thù địch vô danh gây ra, và một ngày kia họ có
thể nhận thấy kẻ thù địch ấy ở một cá nhân hoặc ở những người nào đó để rồi họ
sẽ trả thù lại. Những án mạng do người cuồng vọng gây ra khó mà đo lường bởi
