cái khung cảnh an tĩnh của núi rừng hoặc giữa sự im lặng khôn tả của một con
kênh lách mình giữa cánh đồng hiu quạnh, lúc chúng ta ngã mình trên chiếc
thuyền con, tai chỉ nghe tiếng lạch chạch của sóng nước vỗ hai bên mạn thuyền,
hoặc tiếng gió rỉ rít trên những cụm cây mọc theo ven bờ kênh.
Chúng ta ai cũng cần ít nhiều nghị lực để vượt lên những trở ngại ở hiện tại, ở
tương lai. Dù có thất bại đến đâu, dù có mất mát những gì đi nữa chúng ta cũng
còn một thứ vốn liếng mà chúng ta phải bảo vệ bất cứ giá với giá nào: sự
nguyên vẹn của thể chất và của tinh thần. Một khi chúng ta còn giữ gìn đặng số
vốn ấy, chúng ta chưa có quyền thất vọng. Chúng ta chưa mất mát gì cả, bởi với
số vốn ấy chúng ta có thể gầy dựng lại tất cả.
IV.
NHỮNG ĐIỀU KIỆN ĐỂ THÀNH CÔNG
Như chúng ta đã rõ, trí tuệ có ba thành phần: trí nhớ, trí tưởng tượng và óc phán
đoán. Ai cũng biết muốn thành công trên đời này cần phải đủ óc thông minh, tức
là phải có đủ ba yếu tố cấu thành nên trí tuệ. Nhưng thực ra chỉ có óc phán đoán
là cần thiết.
Đôi khi cũng nên đề phòng cái trí tuệ:
Lắm khi chúng ta cũng nên đề phòng cái trí tuệ ấy. Có những người rất thông
minh, tức là có đủ ba bẩm chất nói trên ở mức độ khá cao, văn hóa cũng không
thiếu nhưng lại thất bại liên miên. Chúng ta có thể hiểu vì đâu:
Người thông minh, văn hóa cao có thể hiểu mọi vấn đề một cách nhanh chóng.
Họ có thể ước lượng ngay phương diện tốt và xấu của sự vật, có thể chỉ định
bao nhiêu yêu tố mà người thông phàm không thể nhận định. Tuy nhiên họ khó
lòng mà nhận định những phản ứng của hạng người thuộc bậc trung bởi họ lầm
nghĩ rằng những người ấy cũng thông minh như họ. Cũng như lão hà tiện không
bao giờ “biết” rằng mình keo kiệt, hoặc người hoạt động không thể “nhận” rằng
người ta có thể ở không, một người thông minh có thể nhận rằng có lắm người
