BIẾT NGƯỜI - Trang 30

bạn, tình thương, lòng ái nhân. Freud đã có nói, tuy nói lơi hố về ảnh hưởng của
tính dục trong cá tính con người.
Tình dục cũng đã gây nên gia đình và bành trướng ra để lập thành những bộ lạc,
những giống dân nói tóm lại là xã hội. Trong ngành này, tính năng cũng đã phát
sinh ra óc hợp đoàn, điều kiện cần thiết cho cuộc sống chung.
Sự di động thì chuyển thành bản năng: một thuộc về hoạt động, để tiến tới, để
di chuyển, hai là thuộc về phản ứng để tự vệ. Một sinh vật có thể dùng cái cảnh
vực để sinh sống hoặc để bảo vệ sự sống.
Bản năng trước là nguồn gốc của hoạt động tính, bản năng thứ hai là nguồn
gốc của cảm xúc tính mà chúng tôi đã nói đó là lối phản ứng để phòng thủ.
Tính chất sau cùng là cảm thụ tính đã phát sinh những khả năng trí tuệ của
chúng ta. Điều đó có thể đoán biết, vì cảm thụ tính là dấu vết của hoàn cảnh đã
in trên sinh vật. Nhờ nó mà chúng ta có thể hiểu nổi những hiện tượng chúng ta
đã chứng kiến, những hiện tượng ở bên ngoài chúng ta.
Cảm thụ tính đã sinh ra ba khả năng: trí nhớ, trí tưởng tượng và óc phán
đoán.
Trí nhớ là sự hấp thụ những tri giác, sự gìn giữ, ký giữ, xếp đặt để có thể nhận
biết lại những tri giác ấy khi cần. Đó là cơ năng trí tuệ thụ động.
Trí tưởng tượng là khả năng làm cho tri giác, những ký ức mà chúng đã moi
móc trong trí nhớ có thể gần gũi, tập hợp hoặc liên kết với nhau để đối chiếu,
tương phản nhau và tạo thành những liên hợp mới mẻ. Đó là yếu tố cốt yếu của
sự sáng tạo dưới mọi hình thức.
Óc phán đoán là khả năng giúp chúng ta phân biệt những tri giác bằng cách đối
chiếu, so sánh và đánh giá những tri giác ấy.
Trí nhớ, trí tưởng tượng và óc phán đoán là ba bẩm chất cốt yếu hợp thành
trí tuệ của chúng ta.
Đến đây chúng ta có thể lập thành bảng kê cái cá tính thiên nhiên của con người
như sau đây: