BIẾT NGƯỜI - Trang 94

không đặng hoàn toàn nghỉ xả. Chúng thường co rút hoặc căng thẳng ít nhiều.
Sự co rút ấy, y học gọi là sức căng.
Cảm xúc làm thay đổi sức căng ấy hoặc bằng cách tăng gia hoặc giảm bớt.
Trong thân thể chúng ta có ba thứ bắp thịt:
Những bắp thịt có rạch: nó điều khiển tiếp ngoại sinh hoạt chúng ta. Thí dụ
những bắp thịt ở cánh tay, ở chân, ở cổ v.v… Đó là những bắp thịt giúp chúng ta
đi đứng, cử động, làm việc v.v…
Những bắp thịt trơn: nó điều khiển sự sinh dưỡng sinh hoạt chúng ta. Thí dụ
những bắp thịt điều khiện sự vận động của bộ máy hô hấp.
Những bắp thịt động quản: nó điều khiển sự tuần hoàn của máu huyết trong các
quản huyết.
Những cảm xúc khuếch tán khắp các bắp thịt ấy và cũng khuếch tán đến những
tuyến trạng trong thân thể và nó có thể ảnh hưởng đến sự bài tiết.
Những phản ứng – kết quả của sự khuếch tán của cảm xúc trên địa hạt sinh lý –
rất biến thiên. Mỗi cảm xúc không phải chỉ có những phản ứng riêng thuộc của
nó. Người ta có thể thét lên vì quá vui hoặc quá đau đớn, người ta có thể run rẩy
vì giận dữ cũng như vì khiếp sợ, người ta có thể cuống chân vì quá vui hoặc quá
buồn, người ta có thể đỏ mặt vì giận dữ cũng như quá vui v.v…
Có thể xếp những phản ứng thành loại như sau đây:
Những phản ứng của các bắp thịt thuộc tiếp ngoại sinh vật: Tất cả những gì có
vận dụng đến những bắp thịt vận động, tiếng la hét, tiếng than thở, tiếng nấc,
tiếng nói lắp, sự run rẩy, sự rùng mình, những cử chỉ không đâu, sự đi đứng hối
hả, sự vung tay, dậm chân đều thuộc loại này.
Những phản ứng thuộc dinh dưỡng sinh hoạt: Đó là những phản ứng kích thích
các cơ quan ở bên trong cơ thể. Những chứng giật của dạ dày (nôn, mửa), của
cuống họng (sợ nói qua không ra tiếng), mất thở, hoặc thở hổn hển, những
chứng giật của bộ ruột (đau thắt ruột vì buồn rầu, sợ hãi) của bàng quan, tim bị
đập mạnh v.v…
Những phản ứng thuộc về sự bài tiết: Nhiều tuyến trong cơ thể cũng bị ảnh
hưởng của phản ứng như: tuyến lệ (buồn hoặc vui thì sa nước mắt), những tuyến
nước bọt (khi lo âu, áy náy thì miệng khô), những tuyến thuộc về da nó bài tiết
mồ hôi (khiếp sợ thì trong người rỉ mồ hôi lạnh).
Những phản ứng thuộc về động quản: Khi bị một cảm xúc người ta nhận thấy