với những cú trượt sang bên và thoát đi trong đường tơ kẽ tóc...
Cảnh tượng ngoạn mục đến độ có lẽ ta quên rằng từng có thời ta
muốn được ai đó nói cho biết electron là gì. Câu hỏi chưa hề được
trả lời... Cái gì đó chưa biết đang làm điều mà chúng ta chẳng biết
là gì - lý thuyết của chúng ta chung quy là thế. Lý thuyết này có vẻ
thực sự sáng rõ. Tôi đã đọc được ở đâu đó mấy dòng thế này:
The slithy toves
Did gyre and gimble in the wabe.
Có thể thấy, vẫn cùng một kiểu gợi ý về hoạt động, vẫn cùng
một kiểu mập mờ về bản chất của hoạt động và bản chất của cái
đang hành động
.
Vấn đề ở đây là “cuộc trình diễn quá đỗi ngoạn mục”. Vì thế giới -
đó là sự quyến rũ (tiếng Latin: fascinum), là sự hút hồn (kiểu chìm đắm
trong bài thánh ca), là sự sửng sốt (như khi lạc lối trong mê cung), là
thế uốn lượn của nhịp điệu kỳ lạ và một cốt truyện kích thích tò mò đến
độ ta bị mạng lưới rối rắm của nó cuốn vào trạng thái nhập thân khiến
ta quên mất nó chỉ là một trò chơi. Ta bị hút hồn đến mức khi hoan hô
và la ó các diễn viên, chúng ta bắt đầu yêu và ghét họ. Chúng ta đồng
nhất với vai của mình đến mức trở nên yêu đương và hận thù mãnh liệt,
vui sướng và kinh hoàng, ngất ngây khoái cảm hay bồn chồn lo lắng.
Tất thảy đều được tạo thành từ bật-và-tắt hay đen-và-trắng, đập nhịp,
lắp lại, ghép mảnh, đảo phách, biến đổi cao độ, xóc nẩy, chơi điệu tăng
gô, hát du dương qua mọi thang bậc và chiều kích có thể. Trò chơi này
đồng thời là sự vô nghĩa thuần khiết nhất và là nghệ thuật tuyệt đích.
Hãy lắng nghe chăm chú một giọng hát không lời. Nó có thể hút
hồn đến nỗi làm ta bật khóc, bắt ta nhảy lên vì vui sướng, khiến ta
khiêu vũ đến ngã khuỵu hoặc giận dữ điên cuồng. Ta không thể biết âm
nhạc dứt ở đâu và cảm xúc dâng trào khi nào, vì toàn thể là một thứ âm
nhạc nào đó - giai điệu ấy chơi trên dây thần kinh của ta như hơi thở
thổi vào ống sáo. Toàn bộ trải nghiệm chỉ là như thế, ngoại trừ tính
nhạc của giọng hát có nhiều chiều kích hơn âm thanh. Nó dao động
