Anh có lẽ được nuôi dạy trong nền văn hóa mà hình ảnh ngự trị về
NÓ hàng thế kỷ là Chúa Cha, đại từ nhân xưng là Ngài, vì NÓ thì có vẻ
quá phi nhân cách còn Bà thì, tất nhiên, sẽ thấp kém hơn. Hình ảnh này
liệu có còn hiệu lực không, như một thần thoại hữu ích có thể đem lại
sự nhất trí nào đó về sự sống và ý nghĩa của sự sống cho mọi dân tộc và
nền văn hóa đa dạng trên hành tinh này?
Nói thẳng ra, hình ảnh Chúa Cha đã trở nên lố bịch - tức là, trừ phi
ta đọc thánh Thomas Aquinas, Martin Buber hay Paul Tillich, và nhận
ra ta có thể là một tín đồ Do Thái giáo hay Cơ Đốc giáo sùng mộ mà
không phải tin vào Cha Vũ trụ. Ngay cả khi ấy cũng khó mà không cảm
thấy mãnh lực của hình ảnh, vì hình ảnh ảnh hưởng đến cảm xúc của ta
sâu xa hơn khái niệm. Là một tín đồ Cơ Đốc giáo ngoan đạo, anh sẽ
ngày ngày cầu nguyện câu này, “Lạy Cha chúng con ở trên trời,” và thế
là cuối cùng nó sẽ thuyết phục được ta: trong tâm cảm ta gắn bó với
NÓ như với một người cha lý tưởng - là đàn ông, đằm thắm yêu thương
nhưng nghiêm nghị, và là một hiện hữu có nhân cách hoàn toàn không
phải là ta. Rõ ràng, ta không phải Thượng đế chừng nào ta còn xem
mình là một bản ngã tách biệt, nhưng khi ta nhận ra rằng hình thức
nhân dạng này chẳng qua chỉ là một thiết chế xã hội, và đã không còn
là một trò chơi-sự sống hữu dụng nữa, sự phân chia tách bạch bản thân
ta với thực tại nền tảng sẽ không còn thích hợp.
Hơn nữa, những người trẻ trong xã hội chúng ta đã từng có thời
gian nổi loạn chống lại uy quyền người cha và nhà nước phụ hệ. Vì một
lý do, nhà ở trong xã hội công nghiệp chủ yếu là nơi để ngủ, và người
cha không làm việc nhà, kết quả là vợ con không góp phần gì trong sự
nghiệp của ông. Ông chỉ là một nhân vật đem lại tiền bạc, và sau giờ
làm thì cần phải quên công việc đi mà vui chơi. Tiểu thuyết, tạp chí,
truyền hình, và phim hoạt hình đại chúng do vậy khắc họa “Cha” là một
anh hề vụng về chẳng được việc gì. Và hình ảnh này cũng có phần
đúng vì Cha đã bị mắc lỡm bởi trò bịp rằng công việc chỉ là cái gì đó ta
làm để kiếm tiền, và bằng tiền ta có thể mua được bất cứ gì ta muốn.
