rau, không khí, ánh sáng, bức xạ - và đến lượt chúng tất thảy cũng là
những dòng chảy. Các tổ chức của chúng ta cũng vậy. Có một tổ chức
“bất biến” gọi là Đại học California, trong đó không gì lưu lại mãi: sinh
viên, giảng viên, nhà quản lý, và thậm chí những tòa nhà cũng đến rồi
đi, để lại trường đại học như một tiến trình liên tục, một mô thức hành
vi.
Về khả năng tiên đoán và kiểm soát cũng có thể nói rằng không là
mới. Vì chúng ta có đủ các căn cứ để khẳng định rằng mỗi cơ thể người
đã phát triển các năng lực này trong mình đến mức chắc chắn làm kinh
ngạc các tế bào thần kinh riêng rẽ khi mà chúng chỉ mới bắt đầu tạo nên
những liên kết riêng với nhau. Do vậy, nếu như chúng ta có thể tái tạo
mình dưới dạng các cơ cấu cơ khí, chất dẻo và điện tử, thì thực ra, điều
này không phải mới xảy ra lần đầu tiên. Loài đang tiến hóa nào cũng sẽ
e ngại dõi theo những cá thể đầu tiên trong đàn lộ ra dấu hiệu thay đổi,
và chắc chắn sẽ coi chúng là nguy hiểm hay rồ dại. Hơn nữa, phương
thức sinh sản mới và bất ngờ này chắc chắn không hề kỳ quặc hơn đủ
loại phương thức ta đã bắt gặp trong giới sinh học - sự hóa thân lạ lùng
của sâu bướm thành bướm, sự dàn xếp giữa loài ong và hoa, hay vòng
đời khó ưa và phức tạp một cách diệu kỳ của muỗi anophen.
Nếu tất cả chấm hết với việc nhân loại chẳng để lại tăm hơi nào
trong vũ trụ ngoài một hệ thống mô hình điện tử, tại sao điều đó khiến
ta lo lắng? Vì giờ đây chúng ta đã đang tồn tại dưới dạng thức đó rồi!
Thịt da hay nhựa dẻo, trí tuệ hay máy móc, thần kinh hay dây thép, sinh
học hay vật lý - mọi thứ như quy về vũ điệu điện tử diệu kỳ, mà ở tầng
vĩ mô, tự hiện thân như là tổng thể những dạng thức và “vật chất”.
Nhưng vấn đề cơ bản của điều khiển học, vì đó mà khoa học này
trở thành một chuỗi liên tiếp không ngừng những thành công/thất bại,
là yêu cầu phải kiểm soát chính quá trình kiểm soát. Quyền năng không
nhất định là sáng suốt. Tôi có thể sở hữu sức mạnh tưởng như toàn
năng khi chế ngự thân thể và môi trường vật chất quanh tôi, nhưng làm
sao tôi kiểm soát được chính mình để tránh sai lầm khi sử dụng quyền
năng ấy? Các nhà di truyền học và thần kinh học có thể đi xa tới mức
