Tại sao trên các bức bích họa ở Đôn Hoàng đặc biệt có những
cảnh "phi thiên"?
Hơn hai nghìn năm trước đây, vua Vũ Đế nhà Hán đã đặt ra quận Đôn Hoàng trên cả một dải hành lang
ở tỉnh Hà Tây. Nhân dân các dân tộc vùng trung nguyên lục đục kéo nhau đến đây khai khẩn, theo với
đà phát triển của sự giao lưu văn hóa giữa Trung Quốc và nước ngoài. Đạo Phật của Ấn Độ đã thông
qua hành lang này của tỉnh Hà Tây mà truyền nhập vào Trung Quốc. Vì thế Đôn Hoàng đã trở thành
nơi thánh địa của đạo Phật.
Về sau có một vị hòa thượng tên là Lạc Tôn đến Đôn Hoàng. Hòa thượng Lạc Tôn trông thấy trên đỉnh
núi có phát luồng kim quang lóa mắt, vì vậy cho rằng đang có thiên thần hiển linh. Ông bèn khấu đầu
bái lạy và quyết tâm bắt tay vào tạc những bức tượng trong động đá trên núi để thờ Phật.
Thật ra luồng kim quang trên đỉnh núi không phải là thần linh xuất hiện mà chỉ là ánh sáng chiết xạ của
mặt trời. Tuy nhiên hành động của vị hòa thượng đã làm cho vô số các tín đồ của đạo Phật ùn ùn kéo
nhau tới vùng sơn cương này để tạc tượng trong động đá. Sau đó người ta gọi động đá này là động
Mạc Cao.
Qua từng triều đại, động Mạc Cao không ngừng được tô tạc thêm. Hiện nay còn được 492 sơn động,
trong các động đá này, người ra đã vẽ và khắc rất nhiều bức bích họa, đắp lên hơn hai nghìn bức
tượng Phật tô màu, và nơi này đã trở thành một kho tàng quý báu cực lớn của nghệ thuật văn hóa Phật
giáo.
Người đến xem rất lấy làm lạ khi phát hiện thấy rằng trong số các bức bích họa và các tượng đắp này
có trên bốn ngàn hình tượng "phi thiên”. "Phi thiên" tức là hình ảnh tưởng tượng các vị thần linh bay
trong thần thoại Ấn Độ. Phi thiên là những vị nữ thần của mây và nước. Các vị nữ thần này thường
ngao du dưới cây bồ đề và lấy nước triều, ao, đầm làm nhà. Trong các kinh Phật, "phi thiên” thường
được gọi là thần thiên nhạc, họ biết ca biết hát, nhan sắc rất đẹp, khích động lòng người, đem lại hạnh
phúc và những điều may mắn cho nhân gian.
Vì thế cho nên các họa sĩ đời xưa đã được gợi ý bởi các câu chuyện trong kinh Phật, đã cố ý vẽ vô số
những hình tượng phi thiên trên các bức bích họa ở Đôn Hoàng. Họ hy vọng rằng các nữ thần phi thiên
có thể chúc phúc và che chở cho các thương nhân và lữ khách khi đi qua những vùng sa mạc hoang vu.
TỪ CỐC AN - QUÁCH CẢNH PHONG
