Tự điển do đâu mà có?
Trong khi học tập, các bạn nhỏ hầu như không rời khỏi đủ mọi thứ từ điển và tự điển. Các thứ từ điển
và tự điển này giúp cho người ta biết âm để mà đọc các chữ, các từ, giải thích ý nghĩa bao hàm trong
các chữ, các từ và chẳng khác gì các thứ công cụ không thể thiếu được trong tay người công nhân, vì
thế cũng được gọi là "sách công cụ” (công cụ thư).
Ở Trung Quốc bộ sách công cụ xuất hiện sớm nhất giải thích cách đọc, ý nghĩa và cách dùng của các
chữ đơn là do học giả Hứa Thận đời Đông Hán biên soạn. Thời bấy giờ bộ sách này không được gọi
là tự điển mà gọi là Thuyết văn giải tự (Nói về các chữ đơn và giải thích các chữ kép).
Sau khi đã có được cuốn Thuyết văn giải tự, các sách mà người đời sau biên soạn để giải thích sự
hình thành cùng âm và nghĩa của các chữ đều được gọi chung là tự thư (sách viết về các chữ).
Trong lịch sử Trung Quốc, cuốn sách đầu tiên có cái tên tự điển là Khang Hy tự điển. Khang Hy tự
điển không phải là do hoàng đế Khang Hy biên soạn mà là do một nhóm người trong đó có Trương
Ngọc Thư bỏ mất sáu năm mới biên soạn xong dưới triều Khang Hy đời nhà Thanh. Vì hoàng đế
Khang Hy nói rằng bộ sách này "Thiện kiêm mỹ cụ (có đủ tính chất vừa tốt vừa đẹp), có thể được
dùng làm điển thường", vì thế mới được đặt tên là tự đi
Từ đấy về sau tất cả các sách thuộc loại này với nội dung giải thích các chữ đơn đều được gọi chung
là tự điển. Chẳng hạn như Trung hoa đại tự điển, Tân hoa tự điển...
Trong thời cổ đại Trung Quốc, các từ dùng trong tiếng Hán phần nhiều là từ đơn âm. Vì thế cho nên
giới hạn giữa tự và từ không có gì chặt chẽ lắm.
Đến thời cận đại, đặc biệt là hiện đại thì các từ dùng trong tiếng Hán phần lớn là từ phức âm. Do đó
giới hạn giữa tự và từ trở nên tương đối rõ ràng hơn.
Vì trọng điểm của việc giải thích chữ và từ không giống nhau cho nên mới có sự phân biệt giữa "tự
thư” và "từ thư”. Một khi tự thư đã được gọi là "tự điển" thì từ thư cũng được.gọi là "từ điển". Mọi
người chúng ta đều cũng đã rất quen với Từ điển tiếng Hán hiện đại. Tên sách này có được là do
vậy.
THÁI TÀI BẢO
