Thoạt tiên, tôi được giao nhiệm vụ theo dõi tập đoàn quân 9, hiện đang
tác chiến trên hướng Xu-ô-mút-san-mi và về sau lại theo dõi thêm tập đoàn
quân 14 trên hướng Pét-xa-mô. Như mọi người đều biết, cả hai hướng này
đều là hướng phụ. Những sự kiện chủ yếu đang diễn ra trên eo đất Ca-rê-li-a
và ở vùng hồ La-đô-ga.
Vì công việc phải được tiến hành liên tục, nên chúng tôi chia thành hai
kíp. Mỗi kíp làm việc suốt một ngày đêm. Chúng tôi giao ban lúc 19 giờ và
lập tức đi ngủ ngay. Hồi ấy, chúng tôi không sợ cái từ “ngủ” nên cũng chẳng
thay nó bằng cái từ “nghỉ” tế nhị hơn.
Thường cả ngày hôm sau, chúng tôi học ở học viện rồi đến tối lại nhận
nhiệm vụ trực ban suốt một ngày đêm tại Bộ tổng tham mưu. Công việc thật
nặng nề nhưng chúng tôi chẳng hề ca thán: công tác hứng thú, và lại đang
chiến tranh mà! Hồi ấy chúng tôi còn trẻ, đầy sinh lực và chúng tôi thấy mọi
việc như vậy cũng chưa thấm vào đâu cả.
Mùa đông năm 1940 rét buốt thịt, buốt xương. Băng đóng dày đặc. Lớp
tuyết phủ dày đã gây nhiều hạn chế đối với hoạt động của bộ đội. Tập đoàn
quân 9 và tập đoàn quân 14 rải quân khắp dọc đường và hành tiến chậm
chạp, vì phải đánh lui các tiểu đoàn trượt tuyết Phần Lan tập kích vào phía
sau lưng. Mặt trận chỉ còn liên tục ở vùng eo đất Ca-rê-li-a, nơi tập đoàn
quân 7 và 13 đang tác chiến dưới quyền chỉ huy của K. A. Mê-rét-xcôp và V.
Đ. Gren-đan.
Phải nói thắng ra rằng: hồi này bộ đội chúng ta chưa thích ứng mấy với
việc tiến hành chiến tranh trong những điều kiện của chiến trường Phần Lan.
Rừng rú, ao hồ, không có đường sá và tuyết phủ là những chướng ngại
nghiêm trọng đối với bộ đội. Đặc biệt, sư đoàn bộ binh 44 đã gặp rất nhiều
khó khăn, vì mới từ U-crai-na đến thì bị vây hãm ngay ở Xu-ômút-san-mi.
Chỉ huy sư đoàn này là đồng chí A. I. Vi-nô-grát-đốp.
Theo chỉ thị của Xta-lin, L. D. Mê-khơ-li-xơ (D. Mê-khơ-li-xơ năm 1941
làm Chủ nhiệm Tổng cục chính trị, thứ trưởng Bộ dân ủy quốc phòng Liên
Xô. – ND.) được phái đến tập đoàn quân 9 để xem xét tình hình và giúp đỡ
đơn vị bị bao vây. Nhiều báo cáo của đồng chí thường được chuyển qua chỗ
