Từ người chiến binh cho đến đại đội, trung đoàn và sư đoàn, nói chung
đều hành động một cách giống nhau trong bất kể thời kỳ nào trong chiến
tranh. Họ phải kiên quyết tiến công, ngoan cường phòng ngự và khôn khéo
dùng mưu trí trong mọi trường hợp, bất kể cuộc chiến đấu xảy ra vào lúc
nào: vào thời kỳ đầu hay thời kỳ cuối của cuộc chiến tranh. Trong các điều
lệnh, không hề bao giờ thấy có một sự phân biệt nào về điểm này cả. Và,
ngay hiện nay cũng không có những sự phân biệt ấy.
Người ta lại thường bàn tán rằng, chúng ta đánh giá thấp nguy cơ chiến
tranh với Đức. Để bảo vệ những ý kiến không đúng này, có lúc người ta đã
đưa ra những lý lẽ thật nực cười về cái gọi là sự bố trí quân đội sai lầm trong
các quân khu có nhiệm vụ yểm hộ và phòng vệ những biên giới phía tây. Tại
sao lại sai lầm? Vì theo họ, những binh lực lớn thuộc biên chế các quân khu
biên giới đã được bố trí không phải ở ngay biên giới, mà ở cách xa biên giới.
Về vấn đề này, thực tiễn và lý luận từ lâu đã chứng minh rằng trong bất kỳ
hình thức tác chiến nào, lực lượng chủ yếu cũng nhất thiết phải được bố trí
thành nhiều tuyến trong tung thâm. Cần bố trí ở đâu nhiều lực lượng hơn, và
nên bố trí các tuyến theo chiều sâu như thế nào là một vấn đề rất phức tạp.
Vấn đề này tùy thuộc vào tình huống và tùy thuộc vào ý định của người chỉ
huy.
Có lẽ vì chưa hiểu hết những điều sơ đẳng trong công tác quân sự, nên có
một số đồng chí tuyên bố rằng: cái nguyên tắc mọi người đều biết trong điều
lệnh hồi trước chiến tranh của Quân đội Liên Xô về vai trò phụ thuộc của
phòng ngự đối với tiến công là nguyên tắc không đúng. Những đồng chí ấy
cần nhớ rằng: ngay hiện nay, nguyên tắc này cũng vẫn có hiệu lực như
thường.
Tóm lại, chúng tôi nghĩ rằng: trong nhiều trường hợp, những người đang
bàn cãi về chiến tranh đã đi theo con đường không đúng, vì họ không chịu
thực sự bỏ công nghiên cứu thực chất của vấn đề mà họ định phê phán. Rốt
cuộc, khát vọng đáng khen của họ “muốn phân tích những nguyên nhân thất
bại của chúng ta trong năm 1941” lại biến thành mặt đối lập và gây ra tình
trạng lầm lẫn có hại. Những khái niệm và hiện tượng hoàn toàn không giống
