Tình hình ở phía Nam cũng có những nét đặc sắc. Muốn bảo đảm cho
cánh phải và cánh Nam của Cụm tập đoàn quân “trung tâm”, cụm quân được
chỉ định đánh chiếm Mát-xcơ-va sau này, Hít-le buộc phải tạm thời chuyển
tập đoàn quân xe tăng 2 của Gu-đê-ri-an từ hướng Mát-xcơ-va sang hướng
Ki-ép. Trong tháng Chín, tập đoàn quân này đã cùng với tập đoàn quân xe
tăng của Clai-xtơ, các tập đoàn quân 2, 6, 17 và rất nhiều đơn vị không quân
đã tìm cách đánh chiếm thủ đô U-crai-na. Song cả ở đây nữa, chúng đã vấp
phải một sức kháng cự ngoan cường. Trên tuyến phòng ngự mà nhân dân
Ki-ép đã chuẩn bị sẵn dọc theo sông Iếc-pen, các đơn vị Liên Xô sau khi rút
về đã cùng với tập đoàn quân 37 mới thành lập và các đội dân phòng chiến
đấu quyết tử trong 70 ngày liền.
Quân địch buộc phải tránh những cuộc đột kích chính diện, bày mưu tính
kế và tìm những khoảng trống trong đội hình bố trí của bộ đội ta. Mãi đến
15 tháng Chín, xe tăng của Gu-đê-ri-an và Clai-xtơ mới từ phía Bắc và phía
Nam đi vòng qua được Ki-ép và cuối cùng gặp nhau ở khu vực Lô- khơ-vi-
txa. Chừng một phần ba lực lượng của các tập đoàn quân 5, 37, 26 và một
bộ phận của các tập đoàn quân 21, 38 bị bao vây trong một không gian rộng
ở phía Đông Ki-ép.
Bộ tư lệnh phương diện quân Tây-nam cũng hoàn toàn chịu chung hoàn
cảnh hiểm nghèo với những người đang bị bao vây. Các đồng chí đã chiến
đấu đến cùng. Thượng tướng tư lệnh M. P. Kiếc-pô-nô-xơ, trung tướng tham
mưu trưởng V. I. Tu-pi-cốp, các ủy viên Hội đồng quân sự phương diện
quân: bí thư Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản (bôn-sê-vích) U-crai-
na M. A. Buốc-mi-xten-cô và chính ủy sư đoàn E. P. Rư-cốp -đều hy sinh.
Tư lệnh tập đoàn quân M. I. Pô-ta-pốp đã bị thương nặng và một số tư lệnh
các binh đoàn bị bắt làm tù binh. Trưởng ban tác chiến phương diện quân,
thiếu tướng I. Kh. Ba-gra-mi-an, dẫn được một số cán bộ tham mưu thoát
khỏi vòng vây.
Các trận chiến đấu ở khu vực Ki-ép, cũng như cuộc phòng ngự kiên
cường của quân dân Lê-nin-grát và Ô-đét-xa, đã có vai trò tích cực của nó:
tập đoàn quân xe tăng 2 của Đức, tập đoàn quân được chỉ định làm nhiệm vụ
