Theo quyết định của I. V. Xta-lin, khu vực mặt trận Tây – Nam còn vạch
ra một “Kế hoạch hành động của các đơn vị bộ đội phương diện quân Tây –
Nam trong tháng Tư – tháng Năm 1942” đề ngày 10 tháng Tư 1942.
Trong kế hoạch đó có ghi: “sau đây là mục tiêu của từng phương diện
quân: phương diện quân Tây – Nam thì diệt tan cụm quân địch ở Khác-côp
và tiến tới tuyến Ni-ki-tôp-ca, Các-lôp-ca, Bu-dôp-ca để đảm bảo cho các
hoạt động tiếp sau của các đơn vị phương diện quân Nam theo hướng Đni-
ép-rô-pê-tơ-rôp-xcơ; phương diện quân Nam thì phòng thủ vững chắc các
tuyến đang chiếm giữ và yểm trợ cho các hướng Rô-xtốp, Vô-rô-si-lốp-grát
và khu vực Bác-ven-cô-vô, Xia-vi-an-xcơ, I-di-um”..
Đó là kế hoạch chiến dịch tiếp sau, một chiến dịch hết sức không thành
công đối với chúng ta, mà dưới đây một chút chúng ta sẽ nói đến.
Vào tháng Năm, tại mặt trận Tây – Bắc, chúng ta đã nắm được yết hầu
cánh quân địch Đê-mi-an-xcơ. Chúng ta đã dồn chúng vào khu hành lang
hẹp và suốt ngày đêm bắt chúng phải co hẹp lại. Địch chống cự kịch liệt.
Chiến dịch này đã thu hút những lực lượng lớn của ta, song tuy vậy địch vẫn
giữ được trận địa của chúng mặc dù bị thiệt hại nặng nề.
Bắt đầu từ tháng Năm lại có những sự kiện làm tình hình trên mặt trận Xô
– Đức thay đổi, không có lợi cho chúng ta. Những sự kiện này tôi nhớ rất rõ,
vì chủ yếu đã diễn ra ở khu vực mặt trận tôi tham gia phụ trách. Trước hết,
phương diện quân Crưm bị tổn thất nặng. Phương diện quân này được thành
lập đầu năm 1942 nhằm giải phóng Crưm và tới tháng Năm thì phòng vệ
bán đảo Kéc-tsơ ở chỗ hẹp nhất của nó trên những trận địa gọi là Ác – Mô-
nai. Trong biên chế phương diện quân có các tập đoàn quân 44, 51, 47 và
những phương tiện tăng cường. Tư lệnh phương diện quân là trung tướng Đ.
T. Cô-dơ-lốp, ủy viên Hội đồng quân sự là chính ủy sư đoàn Ph. A. Sa-ma-
nin, tham mưu trưởng phương diện quân là thiếu tướng Ph. I. Tôn-bu-khin.
Ngay từ cuối tháng Giêng, Đại bản doanh đã cử đại diện của mình là L.
D. Mê-khơ-li-xơ xuống đó. Ở Bộ tổng tham mưu thì có thiếu tướng P. P. Vê-
tsơ-nưi cùng đi với đồng chí ấy. Hai đồng chí có nhiệm vụ giúp bộ tư lệnh
phương diện quân chuẩn bị và tiến hành chiến dịch giải tỏa Xê-va-xtô-pôn.
