BỞI SÀI GÒN NHIỀU NẮNG - Trang 242

8. Trong cuốn Những bộ luật, Plato nhận xét về mô hình chính quyền
Sparta: 'Ta không biết nên gọi tên nó như thế nào. Hội đồng giám quan là
một hình thức chuyên chế, nhưng đôi khi Sparta gần giống với chế độ dân
chủ thuần khiết nhất trong số tất cả các thành bang Hy Lạp. Rõ ràng đó là
xã hội của giới quý tộc, nhưng lại gồm cả nền quân chủ, hình thức chính
quyền cổ xưa nhất trên thế giới'.
9. Argos: thuộc vùng Peloponnesusvà được coi là thành phố cổ nhất của Hy
Lạp, nơi đây có tàn tích của đền thờ nữ thần Hera.
10. Tiếng cười rất quan trọng trong cuộc sống của người Sparta. Nó không
chỉ giúp họ tiêu khiển mà còn làm hệ thống pháp luật của họ thêm vững
chắc bằng cách chê bai nhẹ nhàng bất cứ ai không tuân thủ pháp luật.
Khiếu hài hước là một trong những đức tính của các nhà lãnh đạo
Sparta.Trong tác phẩm Lời nói người Sparta của Plutarch có một câu
chuyện về sự hài hước của người Sparta. Khi một người bị xếp vào chỗ xấu
nhất trong dàn đồng ca, ông ta nói: 'Thật tuyệt vời, thưa ngài nhạc trưởng!
Ngài đã tìm được cách làm cho chỗ này trở nên cao quý'. Một câu chuyện
khác, khi nghe thấy một người nói rằng mình có thể bắt chước tiếng chim
hoạ mi như thật, một người Sparta nói: 'Bây giờ tôi mới được biết thế nào
là tiếng chim hoạ mi!'. Một người Sparta thấy những người khác ngồi trong
nhà vệ sinh, bèn nói: 'Chưa bao giờ tôi được ngồi vào một chỗ mà khi tôi
đứng dậy lại nhường chỗ cho một bô lão'. Khi một người tên là Pedaritus
không được chọn vào Ðội 300 [đơn vị xuất sắc nhất trong đội quân Sparta],
người ta hỏi tại sao thất vọng mà anh vẫn cười vui vẻ. Pedaritus trả lời rằng
anh rất vui vì biết rằng trong thành phố còn có 300 người khác giỏi hơn
mình.
11. Cuộc thi đấu Olympiad lần đầu tiên tổ chức vào năm 776 TCN. Trước
đó, Hercules đã lập ra cuộc đấu này nhưng sau đó không được tổ chức tiếp.
12. Các nữ thần Muses bao gồm chín nữ thần, là con gái của thần Zeus
(Jupiter) và thần Mnemosyne (thần trí nhớ). Mỗi nữ thần cai quản một môn
nghệ thuật nhất định, như thần Clio cai quản môn lịch sử, Terpsichore -
khiêu vũ, và Thalia - hài kịch.