BỞI SÀI GÒN NHIỀU NẮNG - Trang 246

hề tách rời. Là thầy tế tại đền thờ thần Apollo, vị thần của những lý lẽ,
Plutarch cũng chia sẻ quan điểm với Plato về sự tinh tuý của vũ trụ. Plato là
học trò của Socrates (469-399 TCN). Cuộc đối thoại giữa Socrates và
Nicias về lòng dũng cảm được Plato ghi lại trong cuốn Lanches. Dường
như Socrates có quá ít niềm tin và có quá nhiều nghi ngờ, dù ông là hình
ảnh tiêu biểu nhất về con người. Người Athens kết tội xử tử ông vì dám
nghi ngờ sự chính thống của tôn giáo. Ðứng giữa các học trò của mình, ông
vui vẻ uống thuốc độc mà chết. Plato, học trò nổi tiếng nhất của ông, đã ghi
lại cảnh này trong bài viết Phaedo và về phiên toà xử Socrates trong bài Lời
biện bạch.
11. Nhà sử học Thucydides (460-400 TCN) đã mô tả rất tỉ mỉ 'Cuộc viễn
chinh Sicily'. Thất bại này xảy ra năm 413 TCN, 2 năm sau khi Nicias rời
Athens. Thucydides cũng kể lại các sự kiện khác trong cuộc chiến tranh
Peloponnesian cho tới năm 411 TCN, sau đó sử gia Xenophon kể tiếp cuộc
chiến tranh này.
1. Epaminondas là người bạn hữu thân thiết nhất của Peolopidas. Plutarch
viết về cuộc đời của Epaminondas nhưng phần viết này không còn nữa.
(Xem thêm chú thích trong truyện về Agesilaus).
2. Vụ chiếm cung điện Thebes (Cadmea) diễn ra năm 382 TCN. Trận chiến
nơi Epaminondas cứu Pelopidas diễn ra trước đó 2 năm. Trong trận này
Sparta và Thebes ở cùng phe.
3. Việc Athens đầu hàng Sparta vào tháng 4 năm 404 TCN đã chấm dứt
cuộc chiến tranh Peleponnesian sau hơn 28 năm giao tranh. Viện Nguyên
lão của Athens bầu ra 30 người để cải tổ hiến pháp và luật nên đây gọi là
'Hội đồng 30'. Nhưng thay vì cải cách thành phố, họ lại bầu người vào các
chức vụ quan trọng và kiểm soát thành bang. Ðầu tiên, việc 'Hội đồng 30'
bắt giữ tất cả những người cản trở làm cho dân chúng vui mừng, nhưng
'Hội đồng 30' còn đi xa hơn khi họ tước vũ khí của tất cả người dân Athens,
trừ một nhóm 3000 người vốn là lực lượng của họ. Ngày càng có nhiều
người Athens bị xử tử vì chống lại 'Hội đồng 30'. Những người chống đối
bị thanh trừng và mọi tài sản đều bị tịch thu, còn 'Hội đồng 30' tự do hành
động theo ý mình. Sau đó, khoảng 70 người tị nạn trốn ở Thebes quay lại