Ngôi nhà nhỏ bé giống như ngọn hải đăng cuối cùng bên bờ vực thẳm
vô tận của sương mù. Đất đến đây là hết. Vì thế ta phải ngạc nhiên khi thấy
đèn vẫn bình thản sáng trong nhà, máy thu thanh vẫn ca hát, những tấm
thảm mềm mại nuốt mất tiếng bước đi, trên bàn có những cuốn sách để ngỏ
và những tập bản thảo.
Đằng kia, về phía tây, hướng Venspins, sau bức màn tối là một thôn chài
nhỏ bé. Một thôn chài bình thường với những tấm lưới phơi trong gió, với
những ngôi nhà thấp tè và khói la đà bay ra từ những ống khói, những chiếc
thuyền máy đen đúa được lôi lên bãi cát và lũ chó cả tin lông xù rũ rượi.
Những người đánh cá Latvya đã sống hàng trăm năm trong thôn chài ấy.
Thế hệ này nối thế hệ khác. Những cô gái tóc vàng ươm với cặp mắt e thẹn
và giọng nói thánh thót đã trở thành những bà lão da sạm nắng gió, già
khọm, quấn mình trong những tấm khăn nặng nề. Những chàng trai hồng
hào diện những chiếc mũ kê-pi điệu đàng đã trở thành những ông già râu ria
tua tủa với cặp mắt trầm tĩnh.
Cũng như hàng trăm năm về trước, những người dân chài ra khơi đánh
cá trích. Và cũng như hàng trăm năm về trước, không phải tất cả những
người trong bọn họ đều trở về. Nhất là về mùa thu, khi biển Baltic gầm thét
trong phong ba và sủi lên bọt sóng lạnh giá như trong vạc dầu của quỷ sứ.
Nhưng dù có xảy ra chuyện gì đi nữa, dù đã bao lần phải ngả mũ nghe
tin bạn chài thiệt mạng, người ta vẫn cứ tiếp tục công việc của mình, cái
công việc nguy hiểm và nhọc nhằn của cha ông để lại. Không thể lùi bước
trước biển cả.
Ngòai biển, gần thôn chài, có một tảng phiêu nham lớn. Trên đó, đã lâu
lắm rồi, những người dân chài khắc một hàng chữ "Để tưởng niệm những ai
đã bỏ mình và sẽ bỏ mình trên biển cả". Từ xa có thể trông rõ hàng chữ ấy.
