° °
Tôi viết Kara-Bugaz và không nghĩ tới việc xếp sắp chất liệu sao cho
chỉnh. Tôi xếp nó theo trình tự chất liệu được gom góp lại mỗi lúc một
nhiều trong chuyến đi trên những vùng duyên hải Kaspy.
Sau khi Kara-Bugaz ra đời, các nhà phê bình tìm thấy trong truyện dài
ấy "bố cục theo hình xoáy ốc' và rất khoái phát hiện đó. Nhưng trong việc
này cả óc tôi, cả tim tôi đều không cố tình làm ra như thế.
Khi viết Kara-Bugaz, chủ yếu tôi nghĩ rằng nhiều cái trong đời sống của
chúng ta vốn tràn đầy âm hưởng trữ tình và hùng tráng, và ta có thể biểu
hiện nó một cách đẹp đẽ và chính xác. Dù cho đó là cuốn truyện dài về
muối Glauber hay về công trình xây dựng nhà máy giấy ở vùng rừng
phương Bắc.
Tất cả những cái đó có thể tác động mạnh mẽ vào tâm hồn nhiều người,
nhưng với một điều kiện nhất thiết phải có, không có không được, là: người
viết những truyện ấy phải hướng tới sự thật, tin tưởng vào sức mạnh của trí
tuệ, vào quyền lực đáng tin cậy của trái tim và phải yêu mến đất đai.
Mới đây tôi có đọc thơ của Antokonsky và bắt gặp trong đó hai đoạn rất
hay, có sức truyền đạt trạng thái say mê cuộc sống của trái tim người. Trái
tim đó không thể không nghe mà phải nghe thấy:
Cả tiếng vĩ cầm rên rỉ xa xa
Cảm trước thấy mùa xuân đang tới
Cả tiếng vọng tơ đàn, rơi rơi
Những giọt nước gieo trong yên lặng.
Khúc nhạc ấy đất trời - ta tặng.
