dùng bất cứ một phẩm chất nào cả. Nghĩa là nó phải được trồng tự nhiên,
với đất, nước và ánh sáng. Giải thưởng này lên tới một trăm ngàn đồng tiền
vàng và người trao giải thưởng ấy là ông Hoàng-Thế-Diễn, Hội trưởng Hội
trồng hoa của Hòa-Lan ở Hà-Lâm.
Biết được tin ấy, Văn-Bách bắt tay ngày vào công việc trồng hoa Uất-Kim-
Hương đen. Ban đầu, anh trồng được những cây Uất-Kim-Hương màu đỏ
thẫm. Sau đó, từ những cây đỏ thẫm anh trồng thành những cây màu nâu.
Năm sau, anh đã có những cây Uất-Kim-Hương thật nâu. Anh rất có hy
vọng thành công.
Ba Tốn cũng không kém gì Văn-Bách. Trong thời gian này, ông ta cũng
trồng hoa Uất-Kim-Hương đen để mong đoạt được giải thưởng kếch sù kia.
Những cây Uất-Kim-Hương của ông cũng đã trở thành màu nâu nhưng chỉ
là màu nâu lạt. Không như Văn-Bách, Ba Tốn chán nản rồi đâm ra tức giận,
bỏ luôn công việc đang làm dở dang ấy. Ông ta không biết làm gì hơn
ngoài việc dòm ngó Văn-Bách. Ông ngồi nơi cửa sổ với chiếc ống nhòm và
nhìn Văn-Bách cặm cụi trong phòng với những bọc kính và những hạt
giống của anh. Anh hỗn hợp loại Uất-Kim-Hương nầy với loại Uất-Kim-
Hương kia hầu có thể tạo ra một loại Uất-Kim-Hương hoa đen. Càng xem
xét Văn-Bách làm việc, Ba Tốn càng ghen ghét với anh hơn.
Vào dịp ấy, Phạm Vũ Bình đến Đốc. Ông là một chính trị gia có lập trường
đối lập với chính quyền Hòa Lan lúc bấy giờ.
Vũ Bình đến nhà Văn-Bách vào buổi chiều. Bấy giờ là tháng Giêng 1672.
Bước vào nhà, Vũ Bình lặng người đi một lúc, ông nhìn toàn thể gian
phòng, vẫn cái bàn ấy, ghế ấy, đồ vật ấy, bao nhiêu thứ gợi lại cho ông hình
ảnh của người bạn thân thiết của ông. Văn-Bách đứng cạnh ông, yên lặng.
Một lúc, Vũ Bình quay sang Văn Bách, trìu mến:
- Chú muốn nói chuyệm riêng với cháu vài phút.
Văn Bách đáp:
