riêng biệt, kẻ ấy suốt đời không bao giờ biết vui. Chúng ta trải lòng mình ra hòa nhịp
với mọi con tim, chứa chan tình thương không bến hạn. Bởi cảm thông nhau trên nỗi
khổ vui, chúng ta mới có nhiệt tình tích cực cùng sớt khổ chia vui. Mọi bức tường
ngăn cách giữa bản ngã con người, chúng ta mạnh dạn đạp đổ cho sự cảm thông không
bị cuộc hạn. Thông cảm được sự khổ vui của mọi người, chúng ta bắt đầu phát tâm từ
bi. Vì thế, mới tập từ bi là tập cảm thông.
Tuy nhiên lòng từ bi là không giới hạn, song mới tập từ bi phải phát xuất từ gần
lan dần ra xa. Chúng ta tập cảm thông từ những người sống chung, thân thuộc với
chúng ta, dần dần đến những người xa lạ bên ngoài. Nếu những người chung sống với
mình không thể cảm thông được, chỉ cảm thông được với những người xa lạ bên
ngoài, đó là trá hình từ bi, chớ chưa phải thực chất từ bi. Chúng ta phải tập lòng từ bi
cho có căn bản, sự kết quả chắc chắn sẽ đúng như nguyện.
IV.- ĐÃ TẬP TỪ BI
Lòng từ bi đã phát hiện nơi chúng ta, mọi sân hận tham lam theo đó tiêu diệt.
Người từ bi không thể nổi nóng chưởi đánh kẻ khác. Đã thấy sự đau khổ của người
chính là đau khổ của mình, vô lý mình lại làm khổ mình. Chỉ thấy kẻ khác với mình
không liên hệ nhau mới đành lòng làm họ khổ. Quả thật cảm thông được nỗi khổ đau
của người, lòng sân vừa dấy khởi liền tắt ngủm. Bởi nước từ bi tràn ngập thì không có
lý do lửa sân nổi dậy. Lửa sân cháy hừng hực, chính là lúc nước từ bi đã khô cạn. Tự
người gặp cảnh khổ, người có lòng từ bi còn không nỡ lấy mắt ngó, cần phải tìm đủ
cách để giải khổ cho người. Nếu khả năng chúng ta không thể giải cứu được, lòng vẫn
xót xa đau đớn. Huống là, đích thân mình làm khổ cho người, lòng từ bi không cho
phép dùng ngôn ngữ hành động làm khổ kẻ khác. Bao giờ chúng ta thích làm khổ
mình, chừng đó mới vui vẻ làm khổ người. Gặp khổ chúng ta biết rầu buồn than thở,
nỡ nào làm khổ kẻ khác cho đành. Kết quả đầu của lòng từ bi là diệt sạch sân hận của
chính mình.
Người từ bi đâu đành tranh giành hơn thua được mất với người. Bởi kẻ được thì
vui người mất phải khổ, giành giật nhau là làm khổ cho nhau. Lòng từ bi là cứu khổ,
vô lý lại đi làm khổ người. Tham lam là thu góp, giành giật. Từ bi là ban bố cứu giúp.
Mang lòng từ bi thì mọi hành động có tánh cách tranh đua giành giật không còn. Chính
của mình còn mang ra ban bố cho người, không thể có giành giật của người đem về
mình. Lòng từ bi với tham lam là hai con sông chảy ngược. Có cái này thì không thể
có cái kia. Lòng từ bi đi đến đâu thì đau khổ tan đến đấy, như ánh nắng soi đến đâu thì
băng tuyết đều tan. Từ bi không dung đau khổ, dĩ nhiên từ bi không chứa chấp tham
lam. Từ bi tràn lấn tham lam phải rã rời.
Với mọi lớp người trong mọi cảnh huống, chỉ một bề mang tình thương chân
thật đến với họ, không một hành động ngôn ngữ để cho họ phải phiền hà, thuần túy
ban vui cứu khổ. Hành động như thế là thuận hạnh từ bi. Lòng từ bi này một bề thể
hiện tình thương, chiều theo sở nguyện của người. Làm trái ý người là khiến họ đau
khổ, thuận hạnh từ bi là không trái ý nguyện của chúng sanh.
Song tâm ý chúng sanh điên đảo, có cái khổ trá hình an vui họ lại thèm thuồng
ưa muốn, người sẵn lòng từ bi, có khi cần đổi cái khổ nhỏ cho họ cái vui lớn, vẫn phải
làm. Hoặc những chúng sanh ngỗ nghịch mãi tạo tội không chán, người từ bi cần phải
ngăn chận bằng cách trừng trị dữ dằn. Hiện tướng dữ để điều phục đưa người về chỗ
an vui, là nghịch hạnh từ bi. Hạnh từ bi này vừa mới trông như kẻ ác, nhưng mai kia
