nhượng lại; hơn nữa, trên đoàn thuyền của y lại có quân Cờ vàng; lập
tức đoàn thuyền bị các nhà chức trách Việt Nam chặn lại.
Dupuis bèn kéo cờ Pháp lên, điều mà y không hề được quyền
làm (y thanh minh, một cách trái khoáy trong “Hồi ký” của mình
rằng những cờ ấy không biết do ai treo lên trong lúc y vắng mặt),
rồi y cử Millot, trợ lý của y, vào Sài Gòn xin “cứu viện”.
Trong lúc chờ đợi, y ở ngay tại Hà Nội liên kết với hai người Tàu
tên là: Bành Lị Kí và Quản Tả Đình để mua gạo, muối và chuyển vận
lên Vân Nam. Một món lợi to cho tay lái buôn sành sõi ấy, bởi y đã
tính chuyện cho quá cảnh, theo cách đó 3.000 tạ (mỗi tạ bằng 62 kg)
muối, mua ở Hà Nội chỉ 3 francs mà bán ở Vân Nam được 120
francs. Dupuis thừa biết luật lệ Việt Nam cấm xuất khẩu muối
sang Trung Quốc. Y nói là được các quan chức Trung Quốc cho
phép, có nghĩa là theo y, có thể bất chấp luật lệ Việt Nam.
Cả về vấn đề này nữa, Dupuis vờ không biết đến những mối
quan hệ thực giữa hai nước. Tuy bề ngoài, Việt Nam có vẻ như một
“chư hầu” của Trung Quốc, và cái gọi là “quyền bá chủ” của Trung
Quốc, đối với Việt Nam, chỉ là một thứ ảo tưởng thôi chứ không
thực chất chút nào, trên thực tế Việt Nam vẫn là nước hoàn toàn
độc lập.
Cụ thể Hoàng đế Trung Quốc, Hoàng đế “nước Trời” và là vị
“con Trời”, do vị trí địa lý của đất nước ông ta, riêng biệt xa xôi các
trung tâm văn minh khác, mà ông ta tưởng rằng mình là chúa tể của
vũ trụ, rằng đế quốc của ông ta là một đế quốc toàn cầu? Phải
chăng ông ta mang sẵn cái tư tưởng tuyệt đối đó, coi các nước láng
giềng và tất cả các nước khác trên thế giới như những nước chư
hầu lệ thuộc, và coi những món quà họ mang tặng ông ta, theo phép
lịch sự, như những đồ cống nạp mà họ có nghĩa vụ dâng lên cho
quyền uy tuyệt đối của ông ta? Nội dung bức thư của vua Càn Long
