nói rằng chánh phủ Pháp có thể có ý định, hoặc đã thực sự chuyển
quân qua Bắc kỳ. Ngày 10/11/1880, ông ta tỏ nỗi lo ngại của mình
với ông Bộ trưởng Ngoại giao mới, Barthélémy de Saint-Hilaire:
“… Theo những tin tức mới đây, dường như chánh phủ Pháp có ý
định, hoặc đã thực sự chuyển quân sang Bắc kỳ khiến tôi nảy
sinh nhiều lo ngại. Vậy tôi trân trọng yêu cầu Ngài vui lòng
cho tôi được biết những tin tức ấy có đúng sự thực hay không
và từ ngày tôi hội kiến với ông de Freycinet, những ý định của
chánh phủ Pháp có thay đổi gì không.
Tôi mong rằng Ngài vui lòng cho tôi biết, như ngài Bộ trưởng
trước quan điểm của chánh phủ Ngài về vấn đề Bắc kỳ. Bởi
tôi không cần tuyên bố với Ngài rằng chánh phủ Trung
Quốc không thể giữ thái độ bàng quan trước những cuộc vận
động có tính chất thay đổi tình hình chính trị một nước lân cận
như vương quốc Bắc kỳ, mà lâu nay quốc vương vẫn chịu sự
thụ phong của Trung Quốc…”
Ngày 27/12/1880, ông ta nhận được bức thư trả lời sau đây:
“… Quan hệ của chúng tôi với Bắc kỳ đã được quy định bởi hiệp
ướ
c, ký ngày 15/3/1874, giữa nước Cộng hòa Pháp và vương
quốc An Nam, mà Bắc kỳ, Ngài cũng biết, là một bộ phận
phụ thuộc.
Chiếu theo điều II của bản hiệp ước trịnh trọng đó, nước Pháp
thừa nhận quyền độc lập hoàn toàn của Nhà vua An Nam đối
với tất cả mọi nước ngoài, không phân biệt, đã hứa giúp đỡ và
hỗ trợ cho An Nam và cam kết cung cấp cho An Nam tất cả
sự ủng hộ cần thiết để duy trì an ninh trật tự và bảo vệ cho họ
chống lại mọi cuộc tấn công. Tôi phải thêm để Ngài biết
