- 107 -
Đại Đường Tây Vực Ký
Thế Tôn rằng:
“Ngài giáo hóa có mệt không? Ngài khai đạo cho đời sau có khác gì
không?
Ở phía đông tịnh xá cách hơn 100 bước, có một nơi ghi lại dấu tích
của bốn vị Phật trong quá khứ đã ngồi thiền và kinh hành. Từ đây không
xa, có một cái giếng và phòng tắm của Như Lai. Giếng đã hư rồi, còn
phòng tắm đã hoại rồi. Trong thành phía đông nam còn dấu tích của
một nền nhà là nơi của trưởng giả Cù Sử La (Ghosira) cư ngụ. Trong đó
cũng có một tịnh xá và một bảo tháp thờ tóc cũng như móng tay của đức
Phật. Lại cũng có nơi ghi lại chỗ tắm của đức Phật.
Phía đông nam của thành không xa, có một ngôi Già Lam cũ. Đây
là vườn nhà cũ của ông Cù Sử La, giữa đó có một Bảo Tháp do Vua A
Dục xây dựng cao 200 thước. Như Lai đã thuyết pháp nhiều năm ở đây.
Tại đây cũng có dấu tích ghi lại nơi kinh hành và ngồi thiền của bốn vị
Phật trong quá khứ. Lại cũng có Bảo Tháp thờ tóc và răng của đức Như
Lai. Già Lam phía đông nam, có một viện Bảo Tàng. Nơi đó là nơi mà
ngài Thế Thân Bồ Tát đã ở, soạn ra Luận Duy Thức để bài bác Tiểu Thừa
cũng như để vấn nạn Ngoại Đạo. Phía đông của Già Lam có một vườn
xoài. Nơi đây cũng là nơi ghi lại di tích của Ngài Vô Trước soạn ra Hiển
Dương Thánh Giáo Luận. Phía tây nam của thành đi tám dặm chín, đến
động đá Độc Long, nơi đây đức Phật đã hàng phục con Rồng dữ, bên
trong còn lưu ảnh lại, nhưng đó chỉ là truyền thuyết, bây giờ không thấy
nữa. Phía bên nầy cũng có một Bảo Tháp do Vua A Dục xây dựng cao
hơn 200 thước, bên cạnh là di tích Như Lai đi kinh hành và có Bảo Tháp
thờ tóc và móng tay của Như Lai. Những người nào có bệnh đến đây cầu
nguyện đa phần được linh ứng. Khi giáo pháp của đức Như Lai diệt tận
nước nầy là nơi sau cùng. Trên từ quân vương, dưới đến thứ dân khi vào
biên giới nước nầy tự nhiên cảm thương, chẳng muốn ăn uống khóc lóc
ta thán rồi trở về.
Phía đông bắc của hang rồng kia là rừng rậm, cách hơn 700 dặm là
sông Hằng. Phía bắc đến thành Ca Xà Bố La, chu vi hơn 10 dặm. Mọi
người giàu có, bên cạnh thành có một ngôi Già Lam, nhưng không còn
vết tích gì cả. Nơi đây cũng là nơi mà ngày xưa Bồ Tát Hộ Pháp hàng
phục Ngoại Đạo. Tiên Vương của nước nầy đã trợ giúp cho tà thuyết
muốn hủy báng Phật Pháp sùng kính Ngoại Đạo. Ngoại Đạo đã triệu
thỉnh một vị luận sư thông mẫn cao minh đạt lẽ u huyền soạn Ngụy Tà
Thư hơn ngàn bài tụng và ba vạn hai ngàn lời, để hủy báng Phật Pháp,
xiển dương đạo giáo của họ. Vua cũng có lệnh triệu tập tăng chúng nơi
đây để biện luận. Nếu Ngoại Đạo thắng, thì hủy bỏ Pháp của Phật. Nếu
chúng tăng không thua, họ tự cắt lưỡi để tạ lỗi. Lúc bấy giờ tăng đồ sợ
