- 251 -
Đại Đường Tây Vực Ký
Núi cao hàng trăm dặm. Động đá cheo leo nguy hiểm băng tuyết đóng
đầy. Mỗi khi gió lạnh về thật là khủng khiếp. Cho nên ở đây gọi là Đồi
Trống, cũng còn một tên khác là núi cao trống gió. Từ phía đông đi hơn
100 dặm đến nước Tào Kiến.
Nước Tào Kiến ngày xưa cũng thuộc nước Đổ Hóa La có chu vi hơn
400 dặm. Đô Thành có chu vi khoảng 15 hay 16 dặm. Đất đai phong tục
cũng giống như nước Hoạt. Không có người lãnh đạo cho nên thuộc
nước Đột Quyết. Phía bắc đến nước A Lợi Ni.
Nước A Lợi Ni ngày xưa thuộc nước Đỗ Hóa La, nằm hai bên bờ sông
Phượt Sô chu vi hơn 300 dặm. Đô Thành chu vi hơn 14 hay 15 dặm. Đất
đai phong tục cũng giống như nước Hoạt. Phía đông giáp nước Yết La
Hồ.
Nước Yết La Hồ, ngày xưa thuộc nước Đỗ Hóa La, bắc giáp sông
Phượt Sô có chu vi hơn 200 dặm. Đô Thành chu vi 14 hay15 dặm. Đất
đai, phong tục cũng giống như nước Hoạt. Từ nước Tào Kiên đi về phía
đông gặp đỉnh núi qua những hang động rồi sông ngòi lại đến thành ấp.
Đi hơn 300 dặm nữa đến nước Ngật Phiêu Sắc Ma.
Nước Ngật Phiêu Sắc Ma ngày xưa thuộc nước Đỗ Hóa La, từ đông
sang tây hơn 10 dặm và từ nam ra bắc hơn 300 dặm. Đô Thành chu vi
khoảng 15 hay 16 dặm. Đất đai phong tục giống như xứ Tào Kiến, chỉ
riêng nhân tình của nước nầy thô bạo, ngu xuẩn ác độc khác với các nước
kia. Đi lên phía bắc đến nước Bát Lợi Yết.
Nước Bát Lợi Yết, ngày xưa thuộc nước Đỗ Hóa La, từ đông sang tây
hơn 100 dặm và từ nam ra bắc hơn 300 dặm. Đô Thành có chu vi hơn 20
dặm. Đất đai, phong tục giống như nước Ngật Phiêu Sắc Ma. Từ nước
Ngật Phiêu Sắc Ma đi đến phía đông vào núi vượt sông, đi hơn 300 dặm
nữa, đến nước Tu Ma Đản La
Nước Tu Ma Đản La, trước đây thuộc nước Đỗ Hóa La, có chu vi
hơn 3000 dặm, núi sông liền nhau, đất đai cằn cỗi ít lúa mùa, nhiều lúa
mạch, rau cải có hàng trăm thứ, khí hậu lạnh. Tánh tình người thô bạo,
chẳng biết tội phước, hình mạo xấu xí ngay cả đứng đi. Y phục bằng da,
giống như nước Đột Quyết. Đàn bà trùm khăn trên đầu cao ba tấc. Giữa
đầu rẽ tóc ra làm hai tượng trưng cho cha mẹ. Phía trên tượng trung cho
cha, phía dưới tượng trưng cho mẹ. Tùy theo sự chết trước hay sau của
cha mẹ mà lấy đi một miếng. Nếu cha mẹ còn thì để nguyên vẹn. Nhà
Vua nước nầy thuộc dòng họ Thích. Núi phía tây thấy giống như là một
người đang nằm. Bên kia là biên giới của nước Đột Quyết, vì ảnh hưởng
rất nhiều phong tục nơi đây, nên biên giới bị xâm phạm dễ dàng. Có một
thành riêng biệt gọi là thành Lưu Ly, trong đó có mười thành kiên cố và