với tôi: "Thưa ba, ba cho con cưới vợ đi ạ". Tôi bảo nó "Thằng ngốc, hãy
kiếm lấy một chức vị đi đã". Thế rồi là thất vọng, nước mắt...nhưng tôi...ờ "
(Ông ta phát âm tiếng ờ bằng bụng hơn là bằng môi; ông ta im lặng và oai
vệ nhìn viên quan tam phẩm ngồi bên, và nhướn lông mày cao quá mức ta
có thể tưởng tượng được. Viên quan tam phẩm hơi nghiêng đầu sang bên
với vẻ thích thú và chớp mắt rất nhanh nhìn vị đại quan). "Thế rồi cũng đâu
vào đấy - vị đại quan lại lên tiếng - bây giờ chính nó viết thư cho tôi, nói
rằng cám ơn ba đã dạy dỗ đứa con ngu ngốc. . . ấy đấy, cứ phải như thế
mới được". Dĩ nhiên, tất cả các vị khách đều đồng ý với người kể chuyện và
dường như đều tươi tỉnh hẳn lên vì thích thú và vì đã thu được một bài học
bổ ích... Sau bữa ăn, mọi người đứng lên và ra phòng khách, tiếng ồn ào nổi
lên to hơn, nhưng vẫn lịch sự, vả chăng ồn ào vào lúc này thì cũng được
thôi... Mọi người ngồi vào bàn chơi bài. Tôi rán chờ đến chiều, và sau khi
đã dặn người đánh xe của tôi sửa soạn năm giờ sáng hôm sau lên đường, tôi
đi nghỉ. Nhưng cũng trong ngày hôm ấy, tôi sẽ còn có dịp làm quen với một
con người đặc sắc.
Vì khách đến rất đông, nên không ai ngủ riêng buồng. Khi quản gia của
Alêcxanđr Mikhailưts đưa tôi vào căn phòng nhỏ quét vôi và nhuốm hơi ẩm
thì ở đấy đã có một ông khách khác. Ông ta đã cởi quần áo ngoài để đi nằm.
Thấy tôi, ông ta nhanh nhẹn chui vào chăn, kéo chăn lên đến mũi, ngọ
nguậy một chút trên cái đệm lông chim bồng bềnh, rồi nằm yên, cặp mắt
tinh tường ló ra dưới cái đường rìa tròn của chiếc mũ giấy. Tôi tới chiếc
giường kia (trong phòng có hai giường cả thảy), cởi quần áo ngoài và nằm
vào đám chăn đệm ẩm. Người nằm gần tôi trăn trở trên giường... Tôi chúc
ông ngủ yên.
Nửa giờ sau. Tôi gắng chợp mắt mà không
được: những ý nghĩ mung
lung vô ích, nối đuôi nhau thành chuỗi dài vô tận, cứ ám ảnh diễn qua trong
óc tôi, buồn tẻ như những chiếc thùng của máy kéo nước.
- Hình như ông chưa ngủ thì phải? - Người nằm gần tôi hỏi.
- Ông thấy đấy, - tôi đáp - mà ông cũng không ngủ được ư?
- Tôi chẳng bao giờ ngủ được cả.
