đ?i trờ chung khi Dan-đ? còn giảg đ?o ởVich-slinh-hau-den và tham gia mộ cuộ
tranh cãi khét tiếg vớ Huyn-xman, anh em đ?ng sựhiệ nay củ mình; Huyn-xman
lúc đ giảg
đ?o ở Đ-lơ hiệ giờ
ở Len-nép. Giờ
đy, vớ đ?a vị
hiệ
nay củ họ họđ?i xửvớ nhau lịh thiệ, nhưg phái kiề thành lạ cốsứ gợ lên mố bấ
hòa, bằg cách luôn luôn trách cứHuyn-xman đ? thứlỗ lầ chốg Dan-đ?. Ngư?i
thứba trong bọ họlà Đê-rinh, ông này có mộ sựđng trí rấ đ?c đo: ông ta không
thểnố liề ba câu nói lạ vớ nhau, nhưg trái lạ có thểlàm cho bài giảg đ?o gồ ba phầ
thành ra bố phầ, nhắ lạ từg phầ không sai mộ chữmà chẳg hềđ? ý tớ việ đ.
Probatum est
11*
- Đề đ là xác thự.
*
. Dư?i đy sẽnói đ?n nhữg bài thơcủ ông ta.
Các nhà thuyế giáo ở Bác-men chẳg khác gì nhau mấ: tấ cảđ?u chính thốg
mộ cách nghiêm ngặ, ít nhiề có pha lẫ chủnghĩ kiề thành. Duy chỉcó Stia ở Vich-
slinh-hau-den là đng đ?ợ chú ý mộ chút. Nghe đu là Giăg Pôn có biế ông ta hồ
ông ta còn bé và đ tìm thấ ở ông ta nhữg năg khiế tuyệ vờ. Stia đ từg làm mụ sưở
Phran-clê-ben gầ vùng Ha-lơ lúc bấ giờông ta đ xuấ bả mộ sốsách kinh viế bằg
thơvà bằg vă xuôi, đ tái bả có sử chữ cuố sách vấ đp vềđ?o Lu-the, thay thếcho
nguyên bả, và mộ cuố sách chỉnam không dày lắ dành cho các thầ giáo kém năg
lự, cũg nhưxuấ bả mộ cuố sách nhỏnói vềthiế sót củ tậ thánh ca củ giáo hộ ở tỉh
Dắ-den; cuố sách nhỏnày đ đ?ợ đnh giá rấ cao trong tờbáo "Evangelische
Kirchen-zeitung" và ít ra cũg chứ đ?ng nhữg quan để hợ lý hơ vềnhữg bài ca củ
giáo hộ so vớ nhữg quan để đng đ?ợ lư hành trong cái vùng Vúp-pơtan hế sứ hạh
phúc này, tuy rằg trong cuố sách đ đi khi cũg có nhữg luậ đán thiế că cứ Thơcủ
chính bả thân Stia thì hế sứ nhạ nhẽ; ông ta cũg nổ danh ở chỗlàm cho vài bài
thơcó tính chấ sùng bái ngẫ tư?ng củ Si-lơcó thểchấ nhậ đ?ợ đ?i vớ nhữg tín đ?
chính thốg; chẳg hạ, ông ta đ cả biên nhữg câu thơtrong bài "Các vịthầ Hy Lạ"
nhưsau:
Khi sứ mạh tộ lỗ củ các ngài
Đng còn ngựtrịthếgiớ,
Các ngài, nhữg vịthầ đ?n từđ?t nư?c bóng đm,
Đ dẫ loài ngư?i từđ?i này sang đ?i khác!
Sựthờcúng tộ lỗ đ?i vớ các ngài bấ giờđ?y hư?ng khói,
Hoàn toàn khác vớ đề mà tôi thấ hiệ nay,
Loài ngư?i đ tôn kính đ?n thờcủ ngư?i,
Hỡ thầ VệnữA-ma-tu-di-a!
120
