nướ, vì đ?i vớ nó, chính trịlà phươg tiệ cự kỳcầ thiế, chỉvì thếcho nên nhữg vấ đ?
xã hộ mớ biể hiệ thành nhữg vấ đ? chính trị
Chừg nào nhà nư?c và nhà thờcòn là nhữg hình thứ duy nhấ trong đ nhữg
thuộ tính phổbiế củ bả chấ con ngườ đ?ợ thự hiệ, thì chừg đ không thểnói đ?n lịh
sửxã hộ. Vì vậ, thếgiớ cổđ?i và thờ trung cổcũg không thểbiể lộmộ sựphát triể xã
hộ nào cả chỉcó cuộ cả cách tôn giáo - mư toan đ?u tiên, còn rụ rè và chư rõ nhằ
chốg lạ thờ trung cổ- mớ gây ra sựbiế đ?i xã hộ, mớ làm cho nông nô biế thành
nhữg ngư?i lao đ?ng "tựdo". Nhưng cảsựbiế đ?i này cũg không có ảh hư?ng đ?c
biệ lâu dài ởlụ đ?a; hơ nữ, thự ra nó chỉđư?c thự hiệ ởđy cùng vớ cuộ cách mạg
củ thếkỷXVIII, trong khi đ thì ởAnh, cùng vớ việ cả cách tôn giáo, thếhệngườ
nông nô đ biế thành nhữg vilains, bordars, cottars
193
và, do đ, thành giai cấ nhữg
ngư?i lao đ?ng tựdo vềcon ngư?i, còn thếkỷXVIII thì đ phát triể ởđy nhữg hậ
quảcủ cuộ biế đ?i đ. Tạ sao tình hình này chỉdiễ ra ởAnh, - đề đ đ đư?c giả thích
ởtrên.
Thếgiớ cổđ?i - còn chưa biế đ?n cái quyề củ chủthể và toàn bộthếgiớ quan củ nó,
vềthự chấ, là trừ tượg, phổbiế, thự thể- vì vậ đ không thể tồ tạ mà không có chếđ?
nô lệ. Thế
giớ quan Đ?c Cơ
Đ?c
giáo đm
tính chủ
quan trừ tượg, vớ tưcách là mộ
nguyên tắ cơbả, và vì vậ cũg tứ là đm sựtùy tiệ, sựrút vào thếgiớ bên trong,
chủnghĩ duy linh, - đ?i lậ vớ thếgiớ cổđ?i; nhưng tính chủquan này, chính vì nó là
trừ tư?ng, phiế diệ, cho nên đ phả biế ngay thành mặ đ?i lậ củ nó và đ? ra tình
trạg nô lệcủ chủthể thay cho tựdo củ chủthể Thếgiớ bên trong trừ tư?ng biế thành
hình thứ bên ngoài trừ tư?ng, thành sựhạthấ và sựtha hóa con ngư?i, và hậ quảđ?u
tiên củ nguyên tắ mớ là khôi phụ lạ chếđ? nô lệdướ mộ hình thứ khác, ít ghê tở
hơ, nhưng vì thế
mà giả
dố hơ
và vô nhân
đ?o hơ, tứ hình
thứ chế
đ? nông nô. Việ
thủtiêu chếđ? phong kiế, cuộ cả cách chính trị - tứ là việ thừ nhậ có tính cách
bềngoài đ?i vớ lý tính và vì vậ cũg tứ là việ thậ sựhoàn thiệ sựphi lý tính, - nhìn
bề ngoài, đ thủtiêu chếđ? nông nô, nhưg trên thự tếthì chỉlàm cho chếđ? nông nô
trởthành vô nhân đ?o hơ, phổbiế hơ. Cuộ cả cách chính trịlầ đ?u tiên đ tuyên
bốrằg nhân loạ từ nay cầ phả liên hợ lạ không phả bằg cư?ng bứ, tứ là không phả
bằg nhữg thủđạ chính trị mà bằg nhữg lợ ích, tứ là bằg nhữg thủđạ xã hộ, và vớ
nguyên tắ mớ đ, cuộ cả cách đ đ?t nề tảg cho phong trào xã hộ. Tuy làm nhưvậ
thì nó phủđ?nh nhà nư?c, nhưg mặ khác, nó chính lạ khôi phụ nhà nướ, trảvềcho
nhà nư?c cái nộ dung mà cho đ?n nay nhà thờđ tiế đạ, và đm lạ sứ phát triể mớ
cho cái nhà nư?c thờ trung cổkhông có nộ dung và đ mấ hế ý nghĩ đ. Từcảh
